Στην ανάλυση μιας έρευνας που διεξήχθη το 2010, οι ερευνητές προσπάθησαν να προσδιορίσουν πώς η αντίληψη του Θεού ως τιμωρού, καλοπροαίρετου ή αδιάφορου, συνδέεται με πέντε διαφορετικά ψυχιατρικά συμπτώματα: γενική ανησυχία, κοινωνικό άγχος, παράνοια, εμμονή, και καταναγκασμό.
Οι αντιλήψεις των ερωτηθέντων για το Θεό προσδιορίστηκαν από το πόσο πιστεύουν ότι έξι επίθετα: απόλυτος, επικριτικός, δίκαιος, τιμωρός, σοβαρός, ή οργισμένος ταιριάζουν στο Θεό. Για την έρευνα χρησιμοποιήθηκε ένα σύστημα αρίθμησης που μετρούσε το βαθμό στον οποίο το επίθετο έδινε ακριβή περιγραφή του Θεού (πολύ καλά = 4? Κάπως καλά = 3, όχι και πολύ καλά = 2, κ.λπ.). Κατά παρόμοιο τρόπο, οι ερωτηθέντες απάντησαν ερωτήσεις που έχουν σχεδιαστεί για τη μέτρηση των πέντε παραπάνω ψυχιατρικών συμπτωμάτων.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η πίστη σε ένα Θεό τιμωρό συσχετίστηκε σημαντικά με την αύξηση του κοινωνικού άγχους, την παράνοια, την εμμονή, και τον καταναγκασμό. Αντίθετα, η πίστη σε ένα φιλάνθρωπο Θεό συνδέθηκε με μειώσεις σε αυτά τα τέσσερα συμπτώματα. Η πίστη σε έναν αδιάφορο Θεός δεν συνδέεται με οποιαδήποτε συμπτώματα.
Αυτό σημαίνει ότι τα Θεό-φοβούμενα άτομα είναι πιο ανήσυχα εξαιτίας των πεποιθήσεών τους, ή ότι τα άτομα που πιστεύουν σε έναν Θεό αγάπης, έχουν λιγότερα να για τα οποία ανησυχούν; Ενδεχομένως και τα δύο, λένε οι ερευνητές. Αλλά προτού εξετάσουμε αυτή την ιδέα, ας είμαστε επιφυλακτικοί.
Αν και η μελέτη που επωφελήθηκε από ένα μεγάλο μέγεθος δείγματος και τα πορίσματά της συμφωνούν με μια πληθώρα προηγούμενων έρευνών, υπάρχουν πάρα πολλοί περιορισμοί. Πρώτον και κύριο, τα στοιχεία ήταν με βάση την εκτίμηση των ερωτηθέντων, τα οποία είναι ευπαθή σε εξωτερικές επιρροές. Επιπλέον, η μελέτη δεν ήταν σε βάθος χρόνου, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί κάποιος με βεβαιότητα να πει αν η πίστη σε ένα αγαθό ή Θεό τιμωρό επηρέασε τα ψυχιατρικά συμπτώματα ή το αντίστροφο. Επιπλέον, η διάγνωση αυτών των συμπτωμάτων δεν ήταν ακριβής καθώς βασίστηκε σε εκτιμήσεις των ίδιων των υποκειμένων της έρευνας.
Παρόλα αυτά, τα αποτελέσματα είναι πολύ ενδιαφέροντα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, έχουν νόημα υπό το φως της Θεωρίας του Συστήματος Αξιολόγησης Εξελικτικής Απειλής, το οποίο αναφέρει ότι οι πρωταρχικές πεποιθήσεις σχετικά με την επικινδυνότητα του κόσμου μπορεί να επηρεάσουν την ψυχική ευεξία.
«Προτείνουμε ότι η πίστη σε ένα φιλάνθρωπο Θεό αναστέλλει τις επίμονες αξιολογήσεις απειλών σχετικά με την επικινδυνότητα του κόσμου, μειώνοντας έτσι τα ψυχιατρικά συμπτώματα», γράφουν οι ερευνητές.
Αλλά, επίσης, να πω ότι το εκκρεμές να ταλαντεύεται και προς την άλλη πλευρά, καθώς και.
“Η πίστη σε ένα Θεό τιμωρό… διευκολύνει τις εκτιμήσεις για την απειλή ότι ο κόσμος είναι επικίνδυνος, ή ακόμα και ότι ο Θεός συνιστά απειλή βλάβης, αυξάνοντας έτσι την ψυχιατρική συμπτωματολογία.
Πηγές: Silton NR, Flannelly KJ, Galek K, Ellison CG. “Beliefs About God and Mental Health Among American Adults.” J Relig Health. 2013 Apr 10
