Μία γιγαντιαία «μνημειώδης» πέτρινη δομή που ανακαλύφθηκε κάτω από τα νερά της Θάλασσας της Γαλιλαίας στο Ισραήλ, έχει κάνει τους αρχαιολόγους να προβληματίζονται ως προς το σκοπό της, αλλά και για το πόσο καιρό πριν χτίστηκε.
Η μυστηριώδης δομή είναι σε σχήμα κώνου, “λιθόστρωτο από ακατέργαστο βασάλτη και ογκόλιθους,” και ζυγίζει περίπου 60.000 τόνους είπαν οι ερευνητές. Αυτό το καθιστά βαρύτερο από τα περισσότερα σύγχρονο πολεμικά πλοία.
Έχει ύψος περίπου 10 μέτρα και διάμετρο περίπου 70 μέτρα. Για να το βάλουμε σε μια προοπτική, ο εξωτερικός πέτρινος κύκλος του Stonehenge έχει διάμετρο μόλις το μισό, και οι ψηλότερες πέτρες του δεν φθάνουν αυτό το ύψος.
Φαίνεται να είναι ένας γίγαντας σωρός από πέτρες η μία πάνω στην άλλη. Δομές όπως αυτή είναι γνωστές από άλλα μέρη του κόσμου και μερικές φορές χρησιμοποιούνται για να σηματοδοτήσουν ταφές. Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν αν η δομή που ανακαλύφθηκε πρόσφατα χρησιμοποιούνταν για το σκοπό αυτό.
Η δομή εντοπίστηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2003 κατά τη διάρκεια μιας έρευνας σόναρ στο νοτιοδυτικό τμήμα της θάλασσας. Δύτες που έχουν έκτοτε πάει για να την διερευνήσουν, γράφουν στο τελευταίο τεύχος του International Journal of Nautical Archaeology.
“Η κοντινή επιθεώρηση από καταδύσεις αποκάλυψε ότι η δομή είναι κατασκευασμένη από ογκόλιθους βασάλτη μέχρι 1 m, χωρίς εμφανές σχέδιο κατασκευής,” γράφουν οι ερευνητές στο άρθρο του περιοδικού. “Οι ογκόλιθοι έχουν φυσική όψη και δεν υπάρχουν σημάδια κοπής ή λάξευσης. Ομοίως, δεν βρήκαμε κανένα σημάδι σχεδιασμού ή τείχη που οριοθετούν τη δομή αυτή.”
Λένε ότι είναι σίγουρα ανθρώπινο κατασκεύασμα και πιθανότατα χτίστηκε στη στεριά, και ότι αργότερα καλύφθηκε από τη Θάλασσα της Γαλιλαίας, καθώς η στάθμη του νερού ανέβηκε. «Η μορφή και η σύνθεση της βυθισμένης δομής δεν μοιάζει με κανένα φυσικό τοπίο. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι είναι τεχνητό και θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως τύμβος,” γράφουν οι ερευνητές.
Μια υποβρύχια αρχαιολογική ανασκαφή είναι απαραίτητη, ώστε οι επιστήμονες να βρουν σχετικά αντικείμενα που θα καθορίσουν τον χρόνο και τον σκοπό της κατασκευής του.
Ο ερευνητής Yitzhak Paz, της Ισραηλινής Αρχής Αρχαιοτήτων και του Πανεπιστημίου Ben-Gurion, πιστεύει ότι μπορεί η ηλικία του να είναι πάνω από 4.000 ετών. «Η πιο λογική πιθανότητα είναι ότι ανήκει στην τρίτη χιλιετία π.Χ., επειδή υπάρχουν και άλλα μεγαλιθικά φαινόμενα της εποχής που βρίσκονται κοντά,” Ο Paz είπε σε συνέντευξή του, ότι τα εν λόγω μνημεία σχετίζονται με οχυρωμένους οικισμούς.
Οι ερευνητές παρουσιάζουν διάφορα παραδείγματα των μεγαλιθικών δομών που βρίσκονται κοντά στη θάλασσα της Γαλιλαίας και είναι πάνω από 4.000 ετών. Ένα παράδειγμα αποτελεί ο μνημειακός χώρος της Khirbet Beteiha, που βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της βυθισμένης πέτρινης δομής, γράφουν οι ερευνητές. “Αποτελείται από τρεις ομόκεντρους κύκλους από πέτρα, ο μεγαλύτερος των οποίων είναι 56 μέτρα σε διάμετρο.”
Εάν η ημερομηνία της τρίτης χιλιετίας π.Χ. αποδειχθεί σωστή, θα θέσει τη δομή περίπου ένα μίλι βόρεια της πόλης που οι ερευνητές αποκαλούν “Bet Yerah” ή “Khirbet Kerak.”
Κατά τη διάρκεια της τρίτης χιλιετίας π.Χ. η πόλη ήταν ένα από τα μεγαλύτερα αξιοθέατα της περιοχής, είπε ο Paz . “Είναι η πιο ισχυρή και οχυρωμένη πόλη της εποχής, στην περιοχή αυτή και σε όλο Ισραήλ.”
Ο αρχαιολόγος Raphael Greenberg την περιγράφει σε ένα κεφάλαιο του βιβλίου «Daily Life, Materiality, and Complexity in Early Urban Communities of the Southern Levant” (Eisenbrauns, 2011) ως μια βαριά οχυρωμένη περιοχή 74 στρεμμάτων, με έως και 5.000 κατοίκους.
Με πλακόστρωτους δρόμους και πανύψηλες οχυρώσεις, οι άνθρωποί της ήταν σαφώς καλά οργανωμένοι. “Επίσης, αναφέρουν την ύπαρξη κάποιου είδους δημοτικής αρχής η οποία διατηρούσε τα δημόσια κτήρια …”
Η ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι, όπως και οι ηγέτες της Bet Yerah, όποιος έχτισε τη δομή που ανακαλύφθηκε πρόσφατα στη Θάλασσα της Γαλιλαίας, έπρεπε να έχει εξελιγμένες δεξιότητες οργάνωσης και σχεδιασμού για να το κατασκευάσει. Η απαιτούμενη οργάνωση για μια τέτοια κατασκευή είναι ενδεικτική μιας περίπλοκης, καλά οργανωμένης κοινωνίας, με ικανότητα προγραμματισμού και καλή οικονομία»
Ο Paz πρόσθεσε ότι «προκειμένου να οικοδομηθεί μια τέτοια δομή απαιτούνται πολλές ώρες εργασίας” σε μια οργανωμένη προσπάθεια της κοινότητας. Είπε επίσης ότι ελπίζει σύντομα μια υποβρύχια αρχαιολογική αποστολή να οριστεί για την ανασκαφή της δομής, που θα αναζητήσει αντικείμενα και θα προσπαθήσει να καθορίσει την ηλικία της με βεβαιότητα.
Είπε ότι η Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ έχει ένα τομέα έρευνας ικανό για την εκσκαφή του. “Θα προσπαθήσουμε να το κάνουμε στο εγγύς μέλλον, ελπίζω, αλλά αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.”
Πηγές: www.livescience.com