Καθώς οι επιστήμονες γίνονται ολοένα και πιο ικανοί να εξετάζουν βαθύτερα το ανθρώπινο μυαλό, έχουν ξεκινήσει να μας δίνουν χρήσιμες πληροφορίες για τα μυστήρια που συμβαίνουν όταν εμείς κοιμόμαστε.
Για πολλούς από εσάς, λίγο μετά που το κεφάλι σας ακουμπά το μαξιλάρι, η συνειδητή λειτουργία σταματά. Όμως τα κύτταρα του εγκεφάλου σας είναι σε εγρήγορση, και μάλιστα εκλύουν αρκετή ενέργεια ώστε ορισμένες φορές να παράγουν έντονα ή και τρομακτικά όνειρα που συμβαίνουν κατά το στάδιο του ύπνου (REM)όπου τα μάτια σας κινούνται γρήγορα.
Γιατί μερικοί άνθρωποι έχουν εφιάλτες, ενώ άλλοι πραγματικά περνούν τη νύχτα τους ευτυχισμένα; Όπως ο ύπνος, έτσι και τα όνειρα είναι μυστηριώδη φαινόμενα. Οι επιστήμονες έχουν κάνει αρκετά βήματα και έχουν βρει κάποιες απαντήσεις.
Ας δούμε μερικά γεγονότα σχετικά με τι ακριβώς συμβαίνει στη χώρα των ονείρων.
1. Τα βίαια όνειρα μπορούν να είναι ένα σημάδι προειδοποίησης.
Λες και οι εφιάλτες δεν είναι αρκετά κακή εμπειρία, μία σπάνια διαταραχή του ύπνου που ονομάζεται διαταραχή συμπεριφοράς του ύπνου REM, προκαλεί στους ανθρώπους άσχημη συμπεριφορά όταν κοιμούνται, μερικές φορές βίαιες κλοτσιές, γρονθοκοπήματα και κραυγές. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ‘Neurology’ στις 28 Ιουλίου 2010, τέτοια βίαια όνειρα μπορούν να αποτελούν μία ένδειξη για μελλοντικές διαταραχές του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Πάρκινσον και της άνοιας. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι τα αρχικά στάδια αυτών των νευροεκφυλιστικών διαταραχών είναι πιθανό να έχουν ξεκινήσει δεκαετίες πριν διαπιστωθούν από κάποιον γιατρό ή το ίδιο τι άτομο.
2. Οι ‘’ξενύχτηδες’’ βλέπουν τους περισσότερους εφιάλτες.
Το να μένει κανείς μέχρι αργά το βράδυ έχει προνόμιά, τα ευχάριστα όνειρα, όμως, δεν είναι ένα από αυτά. Έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε το 2011 στην εφημερίδα ‘Sleep and Biological Rhythms’, αποκαλύπτει ότι οι ξενύχτηδες έχουν περισσότερες πιθανότητες να βιώσουν εφιάλτες από αυτούς που κοιμούνται νωρίς.
Στη μελέτη αυτή, 264 φοιτητές αξιολόγησαν σε μία κλίμακα από το 0 έως το 4 (από το ‘’ποτέ’’ μέχρι το ‘’πάντα’’ αντίστοιχα) πόσο συχνά βιώνουν εφιάλτες. Οι φοιτητές που έμεναν ως αργά ξύπνιοι έβγαλαν μέσο όρο 2,10, ενώ οι φοιτητές που κοιμόντουσαν νωρίς έβγαλαν μέσο όρο 1,23. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η διαφορά ήταν σημαντική, ωστόσο, δεν είναι σίγουροι τι είναι αυτό που προκαλεί την αλληλεξάρτηση μεταξύ των συνηθειών του ύπνου και τους εφιάλτες.
3. Οι άντρες ονειρεύονται σχετικά με το σεξ.
Όπως συμβαίνει και όταν είναι ξύπνιοι, οι άντρες ονειρεύονται για το σεξ περισσότερο απ’ ότι οι γυναίκες. Βέβαια, σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε το 2009 της ψυχολόγου Jennie Parker του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αγγλίας, και τα δύο φύλα είναι πιο πιθανό να δουν δυσάρεστα παρά ευχάριστα όνειρα με τις γυναίκες να έχουν το πάνω χέρι σε συχνότητα και ένταση.
Η Jennie ανακάλυψε ότι τα όνειρα/εφιάλτες των γυναικών θα μπορούσαν να ομαδοποιηθούν σε τρεις κατηγορίες: τα έντρομα όνειρα (νιώθουν ότι κάποιος τις κυνηγάει ή ότι απειλείται η ζωή τους), τα όνειρα που αφορούν την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου και, τέλος, τα όνειρα που έχουν έντονο το αίσθημα της σύγχυσης.
4. Μπορείτε να ελέγξετε τα όνειρά σας.
Αν ενδιαφέρεστε να επηρεάζετε τα όνειρά σας, τότε ίσως θελήσετε να ξεκινήσετε τα βιντεοπαιχνίδια. Ποια είναι η σχέση αυτών των δύο; Και τα δύο αντιπροσωπεύουν εναλλακτικές πραγματικότητες, αναφέρει η Jayne Gackenbach, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο Grant MacEwan στον Καναδά.
‘’Αν ξοδεύετε ώρες καθημερινά σε μια εικονική πραγματικότητα, είναι η καλύτερη πρακτική’’, εξηγεί η Jayne στην ιστοσελίδα LiveScience to 2010. ‘’Οι χρήστες των video games συνηθίζουν να ελέγχουν το περιβάλλον του παιχνιδιού, με αποτέλεσμα να μπορούν να ελέγξουν τα όνειρα’’.
Η τελευταία της έρευνα έδειξε ότι οι άνθρωποι που παίζουν συχνά βιντεοπαιχνίδια έχουν περισσότερες πιθανότητες από αυτούς που δεν παίζουν να έχουν συνειδητά όνειρα, στα οποία παρατηρούν τον εαυτό τους έξω από το σώμα τους. Μπορούσαν, ακόμη, να επηρεάσουν πιο εύκολα τον ‘κόσμο’ των ονείρων τους, σαν να ελέγχουν δηλαδή έναν χαρακτήρα σε κάποιο βιντεοπαιχνίδι!
Αυτό το επίπεδο ελέγχου μπορεί επίσης να βοηθήσει τα άτομα αυτά να μετατρέψουν έναν φρικιαστικό εφιάλτη σε ένα ανέμελο όνειρο, όπως παρατήρησε η Jayne σε μία μελέτη το 2008. Η συγκεκριμένη ικανότητα θα μπορούσε να βοηθήσει τους βετεράνους του πολέμου που υποφέρουν από μετατραυματική αγχώδη διαταραχή (PTSD).
5. Γιατί ονειρευόμαστε;
Οι επιστήμονες αναρωτιούνται εδώ και αρκετό καιρό γιατί ονειρευόμαστε, με απαντήσεις που ποικίλουν, από την ιδέα του Sigmund Freud ότι τα όνειρα ολοκληρώνουν τις επιθυμίες μας μέχρι την υπόθεση ότι αυτά τα ταξίδια του μυαλού μας είναι απλώς παρενέργειες της (REM) φάσης του ύπνου.
Ένας από τους λόγους που ονειρευόμαστε φαίνεται να είναι η κριτική σκέψη, υποδεικνύει η ψυχολόγος του Χάρβαρντ Deirdre Barrett, η οποία παρουσίασε τη θεωρία της το 2010 στην συνάντηση της Εταιρίας Ψυχολογικής Επιστήμης, που έλαβε μέρος στη Βοστώνη.
Η έρευνά της αποκάλυψε ότι οι ώρες που κοιμόμαστε ίσως μας βοηθούν να λύσουμε γρίφους που μας βασανίζουν κατά τη διάρκεια της ημέρας. Οι οπτικές και συχνά οι παράλογες πτυχές των ονείρων, είναι εκείνες που αποτελούν το ιδανικό περιβάλλον για τις αντισυμβατικές μας σκέψεις, οι οποίες είναι αναγκαίες για την επίλυση ορισμένων προβλημάτων.
Έτσι, ενώ τα όνειρα αρχικά είχαν αναπτυχθεί για διαφορετικό σκοπό, πιθανόν να έχουν βελτιωθεί με την πάροδο του χρόνου ώστε να έχουν πολλαπλά καθήκοντα, επιλύοντας καθημερινά προβλήματα και βοηθώντας τον εγκέφαλο να ομαλοποιήσει τις λειτουργίες του.
Πηγές: www.mnn.com
