Ονοματοδοσία ή Βάφτιση στην εκκλησία; Οι διαφορές

Το δίλημμα “βάφτιση στην εκκλησία ή ονοματοδοσία στο ληξιαρχείο” μας ξενίζει και σχεδόν όλοι είμαστε βαφτισμένοι χριστιανοί. Οι περισσότεροι θα βαφτίσουμε τα παιδιά μας και πολλοί θα γίνουμε νονοί βαφτίζοντας παιδιά άλλων αναπαράγοντας το έθιμο.

Μολονότι η βάπτιση μοιάζει με μονόδρομο για το όνομα ενός παιδιού, στην πραγματικότητα… δεν είναι καν απαραίτητη! Είτε σκοπεύετε να τελέσετε τη βάπτιση του παιδιού αργότερα, είτε τα έξοδα της φαντάζουν πολλά ή περιττά, είτε απλά δεν επιθυμείτε να προβείτε καθόλου στην διαδικασία, σας παραθέτουμε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη μόνη νομικά υποχρεωτική ονοματοδοσία του παιδιού!

Υπάρχουν δύο τρόποι για να αποκτήσει το παιδί σας όνομα:

1. Το θρησκευτικό μυστήριο της βάφτισης, για το οποίο τα περισσότερα πράγματα είναι γνωστά
2. Μια απλή ληξιαρχική πράξη Ονοματοδοσίας μαζί με τη ληξιαρχική πράξη γέννησης.

Συχνά οι δύο αυτές έννοιες συγχέονται μεταξύ τους κι αυτό γιατί συνήθως δηλώνονται ή καταγράφονται ταυτόχρονα. Παρόλα αυτά, η βάπτιση και η ονοματοδοσία είναι δύο έννοιες ολότελα ανεξάρτητες και διαφορετικές. Συνοπτικά, με την ονοματοδοσία το παιδί αποκτά όνομα νομικά αναγνωρισμένο, ενώ με τη βάπτιση αναγνωρίζεται το επίσημο θρήσκευμα του.

Ποιες είναι οι διαφορές;

1. Η ονοματοδοσία είναι απαραίτητη και υποχρεωτική από το νόμο, ενώ η βάπτιση όχι.
2. Η βάπτιση μπορεί να ακολουθήσει της ονοματοδοσίας.
3. Η βάπτιση όχι μόνον δεν συνιστά αναγκαία συνθήκη για την απόκτηση ονόματος, αλλά ούτε καν ικανή.

“Η ονοματοδοσία αποτελεί την αποκλειστική διαδικασία κτήσης ονόματος νεογνού, απαιτείται ακόμη και επί ήδη δηλωθείσης (ή ταυτοχρόνως δηλουμένης) βαπτίσεως, και προϋποθέτει σε κάθε περίπτωση εξουσιοδότηση του απόντος γονέως. Αντίθετα, η καταχώριση βάπτισης έχει ως αποκλειστικό αποτέλεσμα την αναγραφή θρησκεύματος και ουδόλως επιδρά στο ήδη δηλωθέν (ή ταυτοχρόνως δηλούμενο) όνομα, ενώ μπορεί να γίνει χωρίς εξουσιοδότηση του απόντος γονέως ή ακόμη και με πρωτοβουλία άλλων προσώπων απαριθμουμένων στο άρθρο 26 παρ. 2 του Ν. 344/1976.”

Η ονοματοδοσία του τέκνου, είτε είναι βαπτισμένο είτε είναι αβάπτιστο, πραγματοποιείται με κοινή δήλωση του κυρίου ονόματος του τέκνου προς τον αρμόδιο Ληξίαρχο, ο οποίος είναι από το νόμο το μόνο αρμόδιο όργανο του κράτους προς το οποίο απευθύνεται η σχετική δήλωση των γονέων.

Που μπορώ να κάνω απλή ονοματοδοσία;

Ασφαλώς στο ληξιαρχείο. Συνήθως στον τόπο όπου έχει δηλωθεί η γέννηση του παιδιού ή στον τόπο μόνιμης κατοικίας των γονέων.

Ποιος μπορεί να το κάνει;

1. Κρίνεται απαραίτητη η παρουσία και των δύο γονέων..
2. Στην περίπτωση που ο ένας από τους δύο γονείς δεν μπορεί να βρίσκεται φυσικά παρόν, απαιτείται θεωρημένη εξουσιοδότηση του άλλου γονέα, με το όνομα του βρέφους να αναγράφεται σε αυτή.
3. Σε περίπτωση που κανείς από τους δύο γονείς δεν μπορεί να παρευρεθεί στο ληξιαρχείο, για τρίτο άτομο χρειάζεται ειδικό πληρεξούσιο.

Τι δικαιολογητικά χρειάζονται;

1. -Δελτία Αστυνομικής Ταυτότητας και των δύο γονέων
2. -Έγγραφη εξουσιοδότηση (σε περίπτωση που θα προσέλθει στο Ληξιαρχείο μόνο ο ένας γονέας) θεωρημένη νόμιμα για το γνήσιο της υπογραφής από δημόσια αρχή και στην οποία θα πρέπει να αναγράφεται και το όνομα του παιδιού.
3. Σε περίπτωση που το τέκνο γεννήθηκε σε άλλο Δήμο, εκτός των παραπάνω δικαιολογητικών απαιτούνται και τα εξής:
4. -Αντίγραφο ληξιαρχικής πράξης γέννησης του τέκνου από το αρμόδιο ληξιαρχείο
5. -Αποδεικτικό μόνιμης κατοικίας 
6. Σε περίπτωση πολιτών 3ης χώρας απαιτούνται τα εξής:
7. -Διαβατήρια και των δύο γονέων
8. -Σε περίπτωση δήλωσης από τον ένα γονέα, απαιτείται νόμιμα θεωρημένη εξουσιοδότηση του άλλου γονέα για το γνήσιο της υπογραφής από δημόσια αρχή, στην οποία εκτός των άλλων θα  περιλαμβάνει το όνομα του παιδιού με Ελληνικούς και Λατινικούς χαρακτήρες.

Aν μετά επιθυμείτε να ακολουθήσει βάπτιση

Εφόσον το όνομα που θα δοθεί κατά τη βάπτιση είναι το ίδιο με εκείνο της ονοματοδοσίας, δεν προκύπτει κανένα πρόβλημα. Αν, όμως, το όνομα είναι διαφορετικό από εκείνο της ονοματοδοσίας, το δόγμα εξακολουθεί να ισχύει, αλλά το όνομα παραμένει το ίδιο! Για να αλλάξει το όνομα του παιδιού και να κρατήσει το «βαπτιστικό», οι γονείς οφείλουν να κάνουν από κοινού δήλωση στο Πρωτοδικείο, προκειμένου να γίνει η προσθήκη.

Τι γίνεται στην εποχή μας

Ολοένα και περισσότεροι γονείς επιλέγουν να μην προχωρήσουν στο μυστήριο της Βάπτισης, αλλά να αρκεστούν στην πράξη της ονοματοδοσίας. Οι λόγοι ποικίλλουν, με τους οικονομικούς ή  τους δογματικούς να πρωταγωνιστούν, ενώ πολλοί γονείς υποστηρίζουν ότι επιθυμούν να αφήσουν την επιλογή του θρησκεύματος στο ίδιο το παιδί και να μην του χαρίσουν μία θρησκευτική ταυτότητα που δεν επιθυμεί εν αγνοία του.

Όμως η ονοματοδοσία χωρίς τη τελετή της βάφτισης θεωρείται ταμπού και…αμαρτία. Αν οι γονείς αποφασίσουν να μην βαφτίσουν το παιδί τους Χριστιανό/η Ορθόδοξο/η, αιωρείται δε η απειλή του κοινωνικού αποκλεισμού και του κοινωνικού στίγματος και αναπτύσσονται παραφιλολογίες που αναπτύσσονται γύρω από νομικές κυρώσεις και άλλες ασυναρτησίες.

Στην πραγματικότητα, το μύθευμα για την “υποχρεωτικότητα” δε συντηρείται μόνο για λόγους παράδοσης και θρησκευτικής πίστης αλλά και για:

α) οικονομικούς/ εμπορικούς λόγους. Είναι γνωστό ότι από τις βαφτίσεις ζουν κέντρα διασκέδασης, καταστήματα με λαμπάδες, ρούχα κλπ, παπάδες, φωτογράφοι, χρυσοχοΐα, ανθοπωλεία, ζαχαροπλαστεία, λουλουδούδες, περιοδικά και λοιπά.

β) δημόσιες σχέσεις πολιτικών και άλλων παραγόντων, ειδικά στην επαρχία. Αρκεί να μετρήσει κανείς τις “συντεκνιές” του Μητσοτάκη.

Και το υπόστρωμα για τη συντήρηση της υποχρεωτικότητας της βάφτισης είναι ένα κλίμα επαπειλούμενων κυρώσεων και κυρίως κοινωνικού στίγματος.

Γενικά, οι προκαταλήψεις γύρω από το όνομα ενός παιδιού, από την επιλογή μέχρι και τον τρόπο απόκτησής του, είναι πολλές και έχουν τις ρίζες τους βαθιά μέσα στην ελληνική παράδοση και κουλτούρα. Όποια κι αν είναι η επιλογή σας, φροντίστε ώστε να ταιριάζει απόλυτα με τα πιστεύω σας ως ζευγάρι, αλλά και να συμβαδίζει με το καλό του παιδιού.