Κάθε χρόνο πάρα πολλά ζώα δηλητηριάζονται και πεθαίνουν από φόλα, κυρίως σκύλοι και γάτες.
Παρόλο που οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης ζώου τιμωρείται αυστηρά από το νόμο, πολλοί συνεχίζουν να τα δηλητηριάζουν….
Τι είναι η φόλα;
Ετυμολογία
φόλα < μεσαιωνική ελληνικήφόλα < λατινικήfollis < ινδοευρωπαϊκή (ρίζα) *bʰolǵʰnis < *bʰelǵʰ- (διογκώνω, φουσκώνω)
Τι σημαίνει
Ο όρος «φόλα» αναφέρεται σε:
- Ένα δηλητηριασμένο κομμάτι τροφής
- Τροφή στην οποία έχουν τοποθετηθεί αιχμηρά αντικείμενα όπως σπασμένο γυαλί και ξυραφάκια που τοποθετούνται σε φαγητό για να μην γίνουν αντιληπτά από το σκύλο που διαθέτει ισχυρή όσφρηση
που αποσκοπούν στην εξόντωση (αδέσποτου συνήθως) ζώου (συχνά με φρικτούς πόνους).
Πως φτιάχνονται και πως δίνονται οι φόλες
Οι φόλες συνήθως τοποθετούνται κατά τη διάρκεια της νύχτας, μέσα σε κομμάτια φαγητού που θα θελήσουν να φάνε τα ζώα και αλλάζουν με βάση την εποχή και το βιοτικό επίπεδο των δολοφόνων.
Στην Ελλάδα έχει χρησιμοποιηθεί κυρίως το τριμμένο γυαλί, ο γύψος, τα ποντικοφάρμακα, τα φυτοφάρμακα, τα σαλιγκαροκτόνα, το κυανιούχο κάλιο, τα υγρά μπαταρίας και τέλος η στρυχνίνη, που όμως δεν κυκλοφορεί ευρέως στη χώρα.
Αργή δηλητηρίαση από φόλα
Συχνά κάποιοι δηλητηριάζουν σιγά σιγά με ποντικοφάρμακο ή φυτοφάρμακο, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες να μην το καταλάβουν.
Ο κτηνίατρος τονίζει πως «το “σιγά σιγά” είναι ανάλογο με την τακτική του δολοφόνου. Άλλοι λειτουργούν έτσι και άλλοι χτυπούν απευθείας στο βουνό. Η αλήθεια είναι ότι ένα σκυλί που δεν είναι εκπαιδευμένο μπορεί ανά πάσα στιγμή να καταπιεί κάτι και έπειτα από δύο ώρες, ή από πέντε μόλις λεπτά, να εμφανίσει συμπτώματα δηλητηρίασης.
Τι πρέπει να έχουμε μαζί μας ή στο σπίτι μας όσοι έχουμε κατοικίδια;
Αρχικά, μια μεγάλη σύριγγα 60άρα και αλατόνερο και μια ένεση filtalon. Επίσης, να έχουμε οπωσδήποτε ένεση ατροπίνης, ένεση αδρεναλίνης και κορτιζόνη.
Καλό είναι βέβαια να πάρουμε τηλέφωνο άμεσα κάποιον κτηνίατρο και να μας συμβουλέψει εκείνος για το τι θα χορηγήσουμε γιατί μπορεί να μη μπορούμε να αξιολογήσουμε σωστά τα συμπτώματα. Για παράδειγμα, υπάρχει η περίπτωση να μπερδέψουμε τα συμπτώματα της φόλας με μια επιληπτική κρίση και τελικά να ταλαιπωρήσουμε άδικα ένα ζώο.
Πώς δρουν τα δηλητήρια
Φυτοφάρμακα: Πρόκειται για ουσίες που συνήθως χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση των σκουληκιών. Εχουν κυρίως δράση στο νευρικό σύστημα. Επιφέρουν το θάνατο ή λόγω καταστολής των πνευμόνων και της καρδιάς ή λόγω καταστολής των αναπνευστικών μυών. Φυσικά όλα αυτά μπορεί να παρουσιαστούν μαζί.
Ποντικοφάρμακα: Κυρίως ανταγωνίζονται τη βιταμίνη Κ, που είναι απαραίτητη για την πήξη του αίματος. Το αποτέλεσμα είναι να προκαλούνται θανατηφόρες αιμορραγίες. Τα μοντέρνα ποντικοφάρμακα χτυπούν κι αυτά το νευρικό σύστημα του ζώου, αλλά είναι για ακριβά… γούστα.
Συμπτώματα δηλητηρίου
Ανάλογα με το δηλητήριο που παίρνει ένα ζώο, εμφανίζει και διαφορετικά συμπτώματα, άρα χρειάζεται και διαφορετική αντιμετώπιση. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γίνει κάτι άμεσα για να αποβληθεί το δηλητήριο από τον οργανισμό του….
Φυτοφάρμακα: Υπάρχει υπερδιέγερση, σπασμοί των μυών, αφροί απ’ το στόμα, σιελόρροια, διάρροια, ενώ μικραίνει η κόρη του ματιού. Ολα αυτά γίνονται απότομα ή 1-2 ώρες από τη λήψη του δηλητηρίου. Στη συνέχεια το σκυλί πέφτει σε κώμα. Εάν δεν διακομιστεί γρήγορα στο κτηνιατρείο και έχει καταναλώσει αρκετό δηλητήριο επέρχεται ο θάνατος.
Ποντικοφάρμακα: Καλό είναι να μη συμβεί, γιατί οι ιδιοκτήτες το καταλαβαίνουν την τελευταία στιγμή. Προκαλεί αιμορραγίες στον εγκέφαλο, στα μάτια, στο στόμα, διάρροια με αίμα και γενικότερα αιματηρές εκκρίσεις. Αν φτάσουμε σε όλα αυτά, ο θάνατος είναι δυστυχώς από πιθανός έως και βέβαιος.
Πότε πρέπει να παραλάβει ένας κτηνίατρος το δηλητηριασμένο ζώο;
Άμεσα…
Εάν ο κτηνίατρος παραλάβει ένα ζώο που διατηρεί τις αισθήσεις του και δεν είναι σε κωματώδη κατάσταση, τότε υπάρχουν πολλές πιθανότητες να το σώσει.
Τα 3 βήματα βοήθειας
Βήμα 1ο:
Εφόσον ο σκύλος διατηρεί τις αισθήσεις του, πρέπει να του προκαλέσουμε έμετο εκτός εάν έχει καταπιεί ποντικοφάρμακο, που τότε κάνουμε το 1ο και το 2ο βήμα μαζί.
Μπορούμε να πετύχουμε κάτι τέτοιο -αν και είναι δύσκολο- χορηγώντας του χλιαρό νερό και αλάτι ή μουστάρδα αραιωμένη με νερό.
Υπάρχει άλλος ένας τρόπος που λειτουργεί ως «δίκοπο μαχαίρι»: Μπορούμε να του δώσουμε 1-2 κουταλάκια του γλυκού από σιρόπι ιπεκουάνας.
Αν όμως του χορηγήσουμε κάτι τέτοιο, πρέπει οπωσδήποτε να προκληθεί έμετος, ειδάλλως το ίδιο το σιρόπι προκαλεί προβλήματα στην καρδιά.
Απομορφίνη (Filtalon)
Φυσικά, πρέπει να τονίσουμε πως υπάρχουν εμετικά σε όλα τα κτηνιατρεία και δίνονται στους ιδιοκτήτες σκύλων για τέτοιες περιπτώσεις. Οι περισσότεροι κτηνίατροι προτείνουν την απομορφίνη (Filtalon) που προκαλεί μέσα σε 15 δευτερόλεπτα έμετο.
Χρειάζεται 0,2 ml Filtalon για κάθε 10 κιλά σωματικού βάρους Αφού κάνει εμετό, πρέπει να γίνει ένεση ατροπίνης, που θεωρείται αντίδοτο στα φυτοφάρμακα.
Η ατροπίνη επιταχύνει το ρυθμό της καρδιάς, αυξάνει την πίεση του αίματος και μειώνει τις εκκρίσεις. Η ένεση πρέπει να γίνει στο μυ ή στο σβέρκο, ενώ η δοσολογία εξαρτάται από το μέγεθος του σκύλου. Μια αμπούλα για ένα σκύλο βάρους 10 κιλών. Φυσικά πρέπει να έχετε προνοήσει να υπάρχει το αντίδοτο στο σπίτι….
0 κτηνίατρος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου αν το σκυλί έχει δηλητηριαστεί με φόλα από υγρά μπαταρίας ή οξέα, δηλαδή δηλητήρια που όταν επιστρέψουν στο στόμα του σκύλου, μπορεί να γίνει εισρόφηση στον πνεύμονα.
«Οταν καταλάβουμε ότι έχει καταπιεί κάτι τέτοιο το σκυλί μας, είναι προτιμότερο να το αδρανοποιήσει ο κτηνίατρος μέσα στο στομάχι».
Βήμα 2ο:
Το επόμενο που πρέπει να κάνουμε είναι να βρούμε το κατάλληλο αντίδοτο, αν ξέρουμε τι είδους δηλητήριο έχει καταπιεί ο σκύλος μας.
Τα πλέον διαδεδομένα αντίδοτα είναι η ατροπίνη για τα φυτοφάρμακα και η βιταμίνη Κ για τα ποντικοφάρμακα.
Σε περίπτωση που δηλητηριαστεί με ποντικοφάρμακο, τα συμπτώματα του θα εμφανιστούν μετά από 2 με τρεις ημέρες. Κόκκινες, μοβ ή σκούρες μπλε κηλίδες στο σώμα ή στα ούλα είναι ενδείξεις ότι έχει εσωτερική αιμορραγία, ενώ μπορεί να αιμορραγεί επίσης από τη μύτη και το στόμα. Αυτό συμβαίνει γιατί καταστρέφει τον μηχανισμό πήξης του αίματος….
Αντίδοτο σε αυτή την περίπτωση είναι η Βιταμίνη K που βοηθά την πήξη του αίματος. Αφού δοθούν οι πρώτες βοήθειες στη περίπτωση δηλητηρίασης από φυτοφάρμακο και από ποντικοφάρμακο, πρέπει να μεταφερθεί στον κτηνίατρο. Αμπούλες ατροπίνης, Filtalon και βιταμίνη Κ πρέπει να έχει κάθε ιδιοκτήτης σκύλου, για να προστατέψει το κατοικίδιό του ή οποιοδήποτε άλλο σκυλί….
Τα αντίδοτα κυκλοφορούν σε ενέσιμες μορφές και γίνονται ανάλογα με το βάρος του ζώου όποτε το σκυλί μπορεί να χρειαστεί παραπάνω από μια ένεση.
Η πιο επικίνδυνη φόλα είναι τα αιχμηρά αντικείμενα. Προκαλούν εσωτερικά τραύματα και σε μικρό χρονικό διάστημα, ο σκύλος πεθαίνει. Η καλύτερη λύση είναι να μεταφερθεί γρήγορα σε έναν κτηνίατρο, μήπως καταφέρει να του αφαιρέσει μέρος των αιχμηρών αντικειμένων, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις οι βλάβες είναι μη αναστρέψιμες….
Βήμα 3ο:
Δίνουμε στο ζώο που έχει ήδη κάνει έμετο, και έχει σταματήσει να βγάζει ό,τι μπορεί να βγάλει, ενεργό άνθρακα (δηλαδή καρβουνάκι που το βρίσκουμε στο φαρμακείο) και τρέχουμε για να βρούμε ιατρείο!
‘Ολα αυτά πρέπει να γίνουν στο αυτοκίνητο πηγαίνοντας προς το κτηνιατρείο, καθώς ο χρόνος μετρά αντίστροφα για τη ζωή του τετράποδου φίλου μας.
Οι πρώτες βοήθειες είναι το 90% της σωτηρίας του ζώου και μόλις το υπόλοιπο 10% είναι η δουλειά του γιατρού. Αν δοθούν σωστά και έγκαιρα οι πρώτες βοήθειες, το σκυλί μπορεί πολύ πιο εύκολα να σωθεί»
Αφού κάνετε ότι μπορείτε για να σώσετε το ζώο, κάντε άμεση καταγγελία μαζί με κάποιον άλλο μάρτυρα, στην αστυνομία και να επιμείνετε να καταγραφεί το γεγονός. Ακόμα αναφέρετε το γεγονός και στον τοπικό δήμο και πιέστε τους να λάβουν μέτρα.
Τις επόμενες μέρες μετά την κατανάλωση φόλας, τι πρέπει να προσέξουμε;
Το ζώο πρέπει να μείνει στο κτηνιατρείο τουλάχιστον 2-3 μέρες με οροθεραπεία, να δούμε ότι κάνει καλά κόπρανα και καλά ούρα, ότι αναπνέει φυσιολογικά και ότι είναι καλές οι εξετάσεις του και όλα τα ζωτικά του σημεία.
Ύστερα από 15-20 μέρες επαναλαμβάνουμε εξετάσεις σε νεφρά και συκώτι για να δούμε αν έχουν επηρεαστεί. Ένα ζώο που έχει φάει φόλα δεν σημαίνει ότι την έφαγε, το προλάβαμε, έγινε καλά και τελείωσε. Χρειάζεται μια παρακολούθηση μετά.
Πώς μπορεί να νιώθει κανείς ασφαλής ότι το ζώο του δεν θα φάει κάποια στιγμή φόλα;
Κανείς δεν μπορεί να είναι εντελώς ασφαλής. Γι ‘αυτό πρέπει να γίνεται πάντα η βασική εκπαίδευση, μόνο έτσι θα μάθουμε στο ζώο μας να μην τρώει από κάτω. Στο εξωτερικό δεν υπάρχει ζώο που δεν είναι εκπαιδευμένο. Σε κάποιες ιδιαίτερες περιπτώσεις τώρα, που η εκπαίδευση δεν αποδίδει και υπάρχει ο κίνδυνος φόλας, εγώ μέχρι και φίμωτρο προτείνω να χρησιμοποιείται στη βόλτα και όχι μόνιμα φυσικά.
Δυστυχώς υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν αγαπάνε τα ζώα αλλά πρέπει κι εμείς που τα αγαπάμε να σεβόμαστε τους γύρω μας.
Να μαζεύουμε τα κόπρανά του σκύλου ή της γάτας μας, να διατηρούμε τους χώρους που κινούνται καθαρούς, να προσέχουμε που πηγαίνει το ζώο μας, να φροντίζουμε γενικά να μην ενοχλεί τους συνανθρώπους μας. Θέλω να πιστεύω πως έτσι, ακόμα κι αυτοί που δεν είναι τόσο φιλόζωοι, δεν θα αντιδράσουν με έναν τέτοιο ακραίο τρόπο απέναντι σε μια ζωή.
Τι προβλέπει ο νόμος;
Ο νέος νόμος (4039/2012 ΦΕΚ Α-15/02.02.2012) ”για τα δεσποζόμενα και τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς και την προστασία των ζώων από την εκμετάλλευση ή τη χρησιμοποίηση με κερδοσκοπικό σκοπό” προβλέπει για:
- Παράνομη εμπορία ζώων: φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτος και πρόστιμο 5.000-15.000 ευρώ
- Κακοποίηση ζώων: φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτος και 5.000 -15.000 ευρώ
- Κλοπή ζώου: φυλάκιση 6 μήνες και 3.000 ευρώ
Σε κάθε περίπτωση φόλας, μαζεύουμε προσεκτικά την ουσία ώστε να μην κινδυνεύσει κι άλλο ζώο κι ενημερώνουμε το αστυνομικό τμήμα της περιοχής μας. Η φόλα θεωρείται κακοποίηση, αποτελεί ποινικό αδίκημα και διώκεται αυτεπάγγελτα σύμφωνα με το ν.4039/2012
Διάβασε ακόμα: Φιλάς και εσύ τον σκύλο σου; Καλά κάνεις!
