Ο όρος παιδεραστία περιέχει τις δύο έννοιες παις (=παιδί) και έράν (καθοδηγώ, διαπαιδαγωγώ). Ενώ ο όρος “παις” σημαίνει γενικά είτε το αρσενικό είτε το θηλυκό παιδί, εντούτοις, στην περίπτωση αυτή αναφέρεται μόνο στο αγόρι και συγκεκριμένα σ’ εκείνο που βρίσκονταν προς το τέλος της εφηβείας.
Ο σύνδεσμος αυτός, ήταν μια ιδιαίτερη μορφή “ερώμενης” συμπεριφοράς, στην οποία κύριος στόχος ήταν η διαπαιδαγώγηση του εφήβου από τον ενήλικο άνδρα που όφειλε να διδάσκει το αγαπημένο του αγόρι πρότυπα συμπεριφοράς και να του δίνει μέτρα αξιών για τη ζωή του. Καθώς η αγωγή σε πολλές περιπτώσεις δεν δινόταν από δημόσια σχολεία αλλά βρισκόταν στα χέρια των ιδιωτών, στο πλαίσιο αυτό ο εραστής, όφειλε να παιδαγωγεί τον νεαρό ώστε να γίνει όμορφος και καλός άνθρωπος (καλοκαγαθία), ένα πρότυπο αρετής που περιελάμβανε σωματική ομορφιά, ηθική ανεπιληψία και μόρφωση. Ως προς τον παιδαγωγικό σκοπό της παιδεραστίας, τα κείμενα της ελληνικής γραμματείας δεν αφήνουν καμμιά αμφιβολία.
Αυτή η ερωτικά χρωματισμένη ιδιότητα του Μέντορος, την οποίαν είχε ένας ενήλικος, ο οποίος εύρισκε ανταπόκριση στο θαυμασμό και στην ευγνωμοσύνη του αναπτυσσόμενου, ήταν η προϋπόθεση που έκανε αποδεκτή μία τέτοια σχέση, ενώ σε διαφορετική περίπτωση, χωρίς δηλ. τον παιδαγωγικό έρωτα, ήταν απλώς βλαπτική πορνεία ή και παρά φύσιν ασέλγεια (Πλάτ. Νόμοι 636c, 835c – 842a). Αντίθετα, η σεξουαλική επαφή εάν υπήρχε, αποτελούσε όνειδος για τον παιδαγωγικό αυτό έρωτα. Εδώ να αποσαφηνίσουμε ότι ο Πλούταρχος διευκρινίζει ότι: “Ο ψυχικός δεσμός μεταξύ των νέων δεν είχε καμμία σχέση με τις σωματικές επαφές και ότι εστερείτο τα πολιτικά του δικαιώματα δυνάμει νόμου όποιος προσπαθούσε να ασελγήσει εις βάρος άλλου.”
Είναι άξιο αναφοράς ότι αν ένας νεαρός ερώμενος διέπραττε κάτι ανάρμοστο, δε θα του ήταν τόσο οδυνηρό να τον έβλεπε ο πατέρας του, όσο ο εραστής του αφού στα μάτια του αγοριού εκπλήρωνε τη λειτουργία ενός προτύπου που ασφαλώς ήταν στενά συνδεδεμένο με το κοινωνικό γόητρο και την κοινωνική θέση. Άλλωστε, όταν παιζόταν μία θέση για την προτίμηση ενός όμορφου αγοριού με πολλούς θαυμαστές, ο συχνότερα κερδισμένος ήταν ο πιο ισχυρός κοινωνικά άνδρας.
Η σχέση που αναπτυσσόταν μεταξύ τους, κατέληγε σε μια ισόβια φιλία, αφού έπαυε η παιδεραστική σχέση, όταν ο έφηβος μεγάλωνε και γινόταν άνδρας. Ήταν δεδομένο ότι η σχέση αυτή ήταν πολύ ισχυρή και αυτό είχε μια επιπλέον ιστορική εφαρμογή με τον περίφημο Ιερό Λόχο των Θηβών, όπου στρατολογούνταν αποκλειστικά τέτοια ζευγάρια (Πλούτ. Πελοπ. 287, 6).
Το κοινωνικά αντιφατικό σε αυτού του είδους τις σχέσεις είναι ότι στις ημέρες μας έχει διαβληθεί η “παιδεραστία” με την αρχαία έννοια και θεωρείται ως η δια του πρωκτού γενετήσια επικοινωνία ενώ προκύπτει σαφώς από τα κείμενα ότι εθεωρείτο ταπεινωτική για τον παθητικό συμμέτοχο. Στην αττική κωμωδία, η προσβλητική λέξη καταπύγων (Αριστοφ. Θεσμοφ. 201) ήταν εξαιρετικά μειωτική για τέτοιες σεξουαλικές συμπεριφορές όπως και ο χαρακτηρισμός ευρύπρωκτος (Αριστοφ. Νεφ. 1023).
Η περιφρόνηση, προς τον παθητικό συνεργό της δια του πρωκτού συνουσίας, βρίσκεται θεμελιωμένη στην αντίληψη, ότι ο άνδρας συμπεριφέρεται θηλυπρεπώς, “κατεβαίνοντας” στο επίπεδο της γυναίκας αφού υποτασσόταν σε άλλον άνδρα ως σεξουαλικό αντικείμενο. Αυτό δεν σήμαινε βέβαια ότι δεν υπήρχαν τέτοιες σεξουαλικές συμπεριφορές στα παιδεραστικά ζευγάρια, αλλά οπωσδήποτε επιβεβαιώνει το ελάχιστο ποσοστό αυτών.
Οι «Νόμοι» του Σόλωνα , είναι αρκετά σαφείς για τις συνέπειες που έχει κάποιος Αθηναίος αν συνάψει ομοφυλοφιλική σχέση :
Αν τις Αθηναίος εταιρήση, μη έξεστω αυτώ των εννέα αρχόντων γενέσθαι, μηδέ ιερωσύνην ιερώσασθαι, μηδέ συνδικήσαι τω δήμω, μηδέ αρχήν αρχέτω μηδεμιάν, μήτε ενδημον, μήτε υπερόριον, μήτε κληρωτήν, μήτε χειροτονητήν, μηδέ επικυρήκειαν αποστελλέσθω, μηδέ γνώμην λεγέτω, μηδέ εις τα δημοτελή ιερά εισίτω, μηδέ εν ταις κοιναίς σταφονοφορίες σταφανούσθω, μηδέ εντός των της αγοράς περιρραντηριων πορευέσθω. Εάν δε ταύτα τις ποιή, καταγνωσθέντως αυτού εταιρείν, θανάτω ζημιούσθω.
“Δηλαδή, αν κάποιος Αθηναίος πολίτης συνάψει ερωτική σχέση με άλλον:
Δεν του επιτρέπεται να γίνει μέλος των 9 αρχόντων. Δεν του επιτρέπεται να εκλεγεί ιερέας. Δεν του επιτρέπεται να είναι συνήγορος του λαού. Δεν του επιτρέπεται να ασκήσει κάποια εξουσία, εντός η εκτός της χώρας, κληρωτή ή χειροτονητή. Δεν του επιτρέπεται να σταλεί ως κήρυκας πολέμου. Δεν του επιτρέπεται να εκθέσει τη γνώμη του. Δεν του επιτρέπεται να εισέλθει στους δημόσιους ναούς. Δεν του επιτρέπεται να στεφανωθεί στις δημόσιες στεφανοφορίες. Δεν του επιτρέπεται να παίρνει μέρος στους περιπάτους που γίνονται στην αγορά. Όποιος λοιπόν ενώ έχει καταδικαστεί ως ερωτικός σύντροφος άλλου, ενεργήσει αντίθετα τις διατάξεις του νόμου,τιμωρείται με θάνατο.” (Σολωνος νομοι,άρθρο 332,εκδώσεις Θεσσαλονίκης μετάφραση:Χριστοδούλου )
Ο Αισχύνης Κατά Τιμάρχου εις τους στίχους 12-13 αναφέρει :
[12] Νόμοι
[Οἱ δὲ τῶν παίδων διδάσκαλοι ἀνοιγέτωσαν μὲν τὰ διδασκαλεῖα μὴ πρότερον ἡλίου ἀνιόντος, κλειέτωσαν δὲ πρὸ ἡλίου δύνοντος. καὶ μὴ ἐξέστω τοῖς ὑπὲρ τὴν τῶν παίδων ἡλικίαν οὖσιν εἰσιέναι τῶν παίδων ἔνδον ὄντων, ἐὰν μὴ υἱὸς διδασκάλου ἢ ἀδελφὸς ἢ θυγατρὸς ἀνήρ· ἐὰν δέ
τις παρὰ ταῦτ᾽ εἰσίῃ, θανάτῳ ζημιούσθω. καὶ οἱ γυμνασιάρχαι τοῖς Ἑρμαίοις μὴ εἄτωσαν συγκαθιέναι μηδένα τῶν ἐν ἡλικίᾳ τρόπῳ μηδενί· ἐὰν δὲ ἐπιτρέπῃ καὶ μὴ ἐξείργῃ τοῦ γυμνασίου, ἔνοχος ἔστω ὁ γυμνασιάρχης τῷ τῆς ἐλευθέρων φθορᾶς νόμῳ. οἱ δὲ χορηγοὶ οἱ καθιστάμενοι ὑπὸ τοῦ δήμου ἔστωσαν τὴν ἡλικίαν ὑπὲρ τετταράκοντα ἔτη.]
[13] μετὰ ταῦτα τοίνυν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, νομοθετεῖ περὶ ἀδικημάτων μεγάλων μέν, γιγνομένων δ᾽ οἶμαι ἐν τῇ πόλει· ἐκ γὰρ τοῦ πράττεσθαί τιν᾽ ὧν οὐ προσῆκεν, ἐκ τούτου τοὺς νόμους ἔθεντο οἱ παλαιοί. διαρρήδην γοῦν λέγει ὁ νόμος, ἐάν τινα ἐκμισθώσῃ ἑταιρεῖν πατὴρ ἢ ἀδελφὸς ἢ θεῖος ἢ ἐπίτροπος ἢ ὅλως τῶν κυρίων τις, κατ᾽ αὐτοῦ μὲν τοῦ παιδὸς οὐκ ἐᾷ γραφὴν εἶναι, κατὰ δὲ τοῦ μισθώσαντος καὶ τοῦ μισθωσαμένου, τοῦ μὲν ὅτι ἐξεμίσθωσε, τοῦ δὲ ὅτι, φησίν, ἐμισθώσατο. καὶ ἴσα τὰ ἐπιτίμια ἑκατέρῳ πεποίηκε, καὶ μὴ ἐπάναγκες εἶναι τῷ παιδὶ ἡβήσαντι τρέφειν τὸν πατέρα μηδὲ οἴκησιν παρέχειν, ὃς ἂν ἐκμισθωθῇ ἑταιρεῖν· ἀποθανόντα δὲ θαπτέτω καὶ τἆλλα ποιείτω τὰ νομιζόμενα.
Μετάφραση :
[12] Οι διδάσκαλοι να μην ανοίγουν τα σχολεία πριν ανατείλει ο ήλιος και να τα κλείνουν πριν δύση ο ήλιος. Να μην επιτρέπεται εις τους έχοντας ηλικία ανωτέρα της παιδικής να εισέρχονται εις τα σχολεία, όταν υπάρχουν εντός αυτών παιδιά, εκτός εάν πρόκειται περί υιού, αδελφού ἡ γαμβρού του διδασκάλου. Εάν δε κάποιος παρά την απαγόρευση ταύτη εισέρχεται εις το σχολείο, να τιμωρείται με την ποινή του θανάτου. Επίσης οι επί κεφαλής της παλαίστρας να μην επιτρέπουν εις κανένα ενήλικο να κάθεται μαζί με τα παιδιά κατά τις εορτές του Ερμού, με καμμία δικαιολογία. Εάν δε επιτρέπει τούτο εις αυτούς και δεν τους εκδιώκει εκ της παλαίστρας, ο επί κεφαλής της παλαίστρας θα είναι ένοχος παραβάσεως του νόμου περί διαφθοράς των ελευθέρων παίδων. Οι δε χορηγοί οι οριζόμενοι υπό του λαού, πρέπει να έχουν συμπληρώσει τό τεσσαρακοστόν έτος της ηλικίας των.
[13]Μετά ταύτα δε, άνδρες Αθηναίοι, ο νομοθέτης κάνει λόγο περί εγκληματών βαρύτατων μεν, τα οποία όμως συμβαίνουν, νομίζω εις την πόλη. Διότι εξ αιτίας του ότι γίνονται μερικά, τα οποία δεν έπρεπε να εγίνοντο, οι παλαιοί τηρούσαν τους νόμους. Ρητά λοιπόν ο νόμος ορίζει ότι, εάν ένας πατέρας ή αδελφός ή θείος ή επίτροπος ή εν γένει κάποιος από εκείνους που έχουν εξουσία επί ελευθέρου παιδιού, παραδώσει αυτό αντί χρημάτων εις κάποιον έκφυλο δια σεξουαλική απόλαυση, δεν επιτρέπεται να καταδιωχθεί το παιδί, αλλά εκείνοι οι οποίοι συνήψαν αντί χρημάτων την συμφωνία αυτή, ο ένας διότι το παρέδωσε και ο άλλος διότι το παρέλαβε προς τον ανωτέρω σκοπό. Όρισε δε και δια τους δυό την ίδια ποινή».
Επίσης ο Αισχύνης στο ίδιο έργο του, στον στίχο 16 αναφέρει :
[16] Νόμος
[Ἄν τις Ἀθηναίων ἐλεύθερον παῖδα ὑβρίσῃ, γραφέσθω ὁ κύριος τοῦ παιδὸς πρὸς τοὺς θεσμοθέτας, τίμημα ἐπιγραψάμενος. οὗ δ᾽ ἂν τὸ δικαστήριον καταψηφίσηται, παραδοθεὶς τοῖς ἕνδεκα τεθνάτω αὐθημερόν. ἐὰν δὲ εἰς ἀργύριον καταψηφισθῇ, ἀποτεισάτω ἐν ἕνδεκα ἡμέραις μετὰ τὴν δίκην, ἐὰν μὴ παραχρῆμα δύνηται ἀποτίνειν· ἕως δὲ τοῦ ἀποτεῖσαι εἱρχθήτω. ἔνοχοι δὲ ἔστασαν ταῖσδε ταῖς αἰτίαις καὶ οἱ εἰς τὰ οἰκετικὰ σώματα ἐξαμαρτάνοντες.]
[16] «Αν κάποιος Αθηναίος προσβάλει ελεύθερο παιδί, να διώκεται ενώπιον των θεσμοθετών από εκείνον, ο οποίος έχει εξουσία επί του παιδιού, αφού αναγράψει εις την μήνυση του την ποινή, της οποίας θεωρεί τούτον άξιον. Αν δε ο μηνυθείς καταδικασθεί, να παραδοθεί εις τους ένδεκα και να θανατωθεί την ίδια ημέρα. Εάν δε του επιβληθεί χρηματική ποινή, να την καταβάλει εντός ένδεκα ημερών μετά την δίκη, εάν δεν δύναται να την καταβάλει αμέσως, μέχρις ότου δεν την καταβάλει, να φυλακισθεί. Εις την ίδια ποινή να υπόκεινται και εκείνοι, οι οποίοι υποπίπτουν εις τις ίδιας παραβάσεις και όσον αφορά τους δούλους».
Όταν ο Ζεύς έπλασε τους ανθρώπους, τις άλλες ψυχικές ιδιότητες αμέσως τις έβαλε μέσα τους, μόνο την ντροπή ξέχασε. Επειδή δεν ήξερε από ποιό σημείο να την εισάγει, την πρόσταξε να μπει από τον πρωκτό. Εκείνη, αρχικώς προέβαλε αντιρρήσεις και δυσανασχετούσε, επειδή εντόνως διαφωνούσε, είπε: «μόνον με αυτή την συμφωνία δέχομαι να εισέλθω, αν οποιοσδήποτε εισέλθει, μετά από μένα, τότε ευθύς αμέσως εγώ εξέρχομαι.»
Στην αρχαία Ελλάδα στις περισσότερες πόλεις – κράτη υπήρχαν «κοινοί» νόμοι δια την τιμωρία της παιδεραστίας και ομοφυλοφιλίας με τις εξής επιπτώσεις: Δεν μπορούσε να γίνει ένας από τους 9 άρχοντες :
1) ιερέας
2) δικηγόρος δημοσίων δικών ή να καταλάβει οποιαδήποτε εξουσία, είτε εντός της πόλεως είτε έξω από τα όριά της, είτε με κλήρο είτε με εκλογή
3) να μυηθεί στα ιερά μυστήρια
4) να στέλνεται ως κήρυκας
5) να λέγει τη γνώμη του
6) να μετέχει σε δημόσιες θρησκευτικές τελετές
7) να φοράει στεφάνι στις δημόσιες στεφανοφορίες
8) να περιφέρεται στην δημόσια αγορά εάν ήτο «δηλωμένος» ομοφυλόφιλος. Η τιμωρία του ήτο η ποινή του θανάτου και
9) Ο ομοφυλόφιλος δεν είχε πολιτικά και ιερατικά δικαιώματα.
«Ο Λυκούργος όμως, αντιθέτως προς όλα αυτά πιστεύων, επεδοκίμαζε μόνο το εάν σημαίνων άνθρωπος, θαυμάσας την ψυχικήν αρετήν του παιδιού, προσεπάθει να κάμη αυτόν φίλον με δεσμούς αναμεταξύ των άμεμπτους και να τον συναναστρέφεται, διότι τούτο ενόμιζε μέσον καλλίστης ανατροφής. Εάν όμως επαρουσιάζετο κανείς επιθυμών το παιδικό σώμα, επειδή ο Λυκούργος εθεώρει τούτο πολύ αναίσχυντον, ενομοθέτησεν εις την Σπάρτην να απέχουν οι ερασταί απο τα αγαπώμενα παιδιά, όπως αποφεύγουν εις αφροδίσιους (ερωτικές) σχέσεις οι γονείς από τα τέκνα των και οι αδερφοί από τους αδερφούς των».
Ο Πλούταρχος, αναφέρει για αυτούς :
«ο ψυχικός δεσμός μεταξύ των νέων δεν είχε καμμία σχέση με τις σωματικές επαφές και ότι εστερείτο τα πολιτικά του δικαιώματα δυνάμει νόμου όποιος προσπαθούσε να ασελγήσει εις βάρος άλλου».
Ο δε Πλάτωνας στο έργο του στους Νόμους αναφέρει :
«Ή κανένας να μην τολμά να έρχεται σε επαφή με τους γενναίους και ελεύθερους εκτός από την ίδια τους την γυναίκα, ούτε να επιτρέπεται να σπείρουν νόθα σπέρματα στις παλλακίδες, είτε σε άνδρες άγονα παρά φύσιν ή μάλλον καλλίτερα την μεταξύ ανδρών επαφή να την απαγορεύσουμε τελείως».
Η Σαπφώ επίσης έχει πέσει θύμα συκοφαντίας και τότε και τώρα. Ο Λουκιανός λέγει: «έπεσε θύμα συκοφαντίας για μια τάχα αισχρά φιλία». Η Σαπφώ έπαιζε ένα ρόλο καθοδηγήτριας για τις μαθήτριές της, πράγμα που μόνο από τους άντρες ήτο αποδεκτό εκείνη την εποχή, με αποτέλεσμα κάποιοι να την κατηγορήσουν, ότι είχε σχέσεις με τις μαθήτριές της. Η Σαπφώ όμως πέθανε με έναν περίεργο τρόπο:
Αυτοκτόνησε πέφτοντας από ένα γκρεμό της Λευκάδος, αφού ήταν πλήρως απογοητευμένη και πληγωμένη διότι την είχε εγκαταλείψει ο έρωτάς της, ένας άνδρας, ο Φάων ο Μυτιληναίος. Αυτοκτόνησε λοιπόν από έρωτα για έναν άντρα και αυτό αποσιωπείται.
Ο Δημοσθένης στο «Κατά Ανδροτίωνος» στον στίχο 21 αναφέρει : «περί του της εταιρήσεως νόμου»(η σημασία του εταίρου ήταν η επί πληρωμή παροχή σεξουαλικής υπηρεσίας), ο οποίος ήτο νόμος του Σόλωνος, ο οποίος έλεγε : «Ούτε να έχουν το δικαίωμα να ομιλούν, ούτε να καταθέτουν μηνύσεις στα δικαστήρια όσοι έχουν εταιρήσει».
Ο Πλάτωνας στους «Νόμους» του:
«Οι πολίτες μας δεν πρέπει να είναι κατώτεροι από τα πουλιά και πολλά άλλα είδη ζώων, που γεννιούνται σε αγέλες και ζούν αζευγάρωτα, ως την ηλικία της τεκνοποιίας, αγνά και αμόλυντα από τον γάμο, αλλά, όταν φτάσουν σ’ εκείνη την ηλικία, ζευγαρώνουν αρσενικό με θηλυκό και θηλυκό με αρσενικό σύμφωνα με τις διαθέσεις τους και για το υπόλοιπο της ζωής τους ζούν με ευλάβεια και είναι νομοταγή, μένοντας πιστά στις συμφωνίες που ήταν η αρχή της σχέσεώς τους. Πρέπει να λοιπόν αυτοί(οι πολίτες) να είναι ακόμη καλλίτεροι από τα θηρία».
[ Άδωνις Γεωργιάδης «Ομοφυλοφιλία στην αρχαία Ελλάδα – ο μύθος καταρρέει», εκδόσεις Γεωργιάδης – 200]
Δηλαδή οι νόμοι ήτο αυστηρότατοι, και υπήρχε η ποινή του θανάτου, διότι το κακό που κάμει είναι ανεπανόρθωτο, όχι ισχυρισμοί περί «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» που επικαλείται η δημοκρατία σήμερα, διότι αυτά τα άτομα δεν θεραπεύονται, επειδή αυτό που ήξεραν καλά οι αρχαίοι και οι παλαιοί ότι : ο άνθρωπος και γεννιέται και γίνεται.
Πηγή: pirforosellin.blogspot.gr, wikipedia
