Λέγεται ότι τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία. Σύμφωνα όμως με κάποιους ερευνητές εξαρτάται από το πώς τα ξοδεύεις.
Μία νέα έρευνα για τη λύση αυτού του ερωτήματος, από γνωστό επιστημονικό κέντρο είχε πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όταν οι άνθρωποι ξοδεύουν χρήματα για την εξοικονόμηση χρόνου τους, όπως ένα συνεργείο καθαρισμού ή ένας κηπουρός, τότε αυτοί αισθάνονται καλύτερα με αυτό. Αντίθετα, όταν τα χρήματα δαπανούνται για τις αγορές υλικών αγαθών, τότε δεν ενισχύονται τα θετικά τους συναισθήματα, όπως εύλογα θα περίμενε κάποιος.
Αναλυτικά αυτό σημαίνει ότι, αυτοί οι άνθρωποι σκέφτονται σαν να αγοράζουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο για τον εαυτό τους.
Στις μέρες μας οι άνθρωποι είναι τόσο φανατικοί καταναλωτές που εύκολα αγοράζουν το τελευταίο μοντέλο τηλεφώνου ή μια τηλεόραση μεγάλης οθόνης ή ακόμα κι ένα φανταχτερό ζευγάρι παπούτσια. Αντίθετα οι ίδιοι είναι διστακτικοί στη δαπάνη χρημάτων για υπηρεσίες με τις οποίες θα εξοικονομούσαν περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Η καθηγήτρια ψυχολογίας στο University of British Columbia και συγγραφέας αυτής της μελέτης, Elizabeth Dunn, γράφει χαρακτηριστικά ότι: «Η διαδικασία του να πληρώσεις κάποιον άλλο, για να κάνει κάτι, που είσαι απόλυτα ικανός να κάνεις, μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα ενοχής».
Για να επιβεβαιώσουν αυτή την υπόθεση η ίδια και οι συνεργάτες της, σχεδίασαν ένα πείραμα στο Βανκούβερ της Βρετανικής Κολομβίας. Στο πείραμα αυτό συμπεριλήφθηκαν 60 ενήλικες κάτω από την ηλικία των 70 ετών. Οι ερευνητές έδωσαν στους εθελοντές λίγα χρήματα και τους ζήτησαν να τα ξοδέψουν με δύο διαφορετικούς τρόπους, σε δύο διαδοχικά σαββατοκύριακα.
Η Dunn και οι συνάδελφοί της, είχαν ένα προαίσθημα ότι αν οι άνθρωποι ξόδευαν τα χρήματα τους, για να προσλάβουν κάποιον να κάνει κάποιες απο τις υποχρεώσεις τους που δεν τους αρέσουν, τότε ίσως αισθανθούν πιο ικανοποιημένοι με την ποιότητα ζωής τους.
Στο πρώτο σαββατοκύριακο δώσανε σε κάθε συμμετέχοντα 40 δολάρια και τους ζήτησαν να τα ξοδέψουν με κάθε τρόπο που θα τους έδινε περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Οι συμμετέχοντες επέλεξαν μια ποικιλία υπηρεσιών, όπως από την παράδοση γευμάτων στο σπίτι τους μέχρι και υπηρεσίες καθαρισμού αυτών.
Στη συνέχεια, το επόμενο δηλαδή σαββατοκύριακο, οι συμμετέχοντες πήραν από άλλα 40 δολάρια για να ξοδέψουν για μια αγορά υλικού αγαθού. Θα μπορούσαν να επιλέξουν οτιδήποτε θέλουν μέσα σε αυτόν τον προϋπολογισμό. «Ένα άτομο αγόρασε μπλουζάκια πόλο», λέει η Dunn. «Ένας άλλος συμμετέχων αγόρασε κρασί που το χαρακτήρισε ως ‘’φανταστικό».
Μετά από την κάθε αγορά σαββατοκύριακου, οι ερευνητές κάλεσαν τους συμμετέχοντες και τους ρώτησαν πώς νιώθουν. Αυτοί περιέγραψαν πόσο θετικά ή αρνητικά βίωσαν το κάθε σαββατοκύριακο αγορών.
Όταν οι συμμετέχοντες ξόδεψαν χρήματα για υπηρεσίες που τους εξοικονόμησαν χρόνο τότε είχαν περισσότερα θετικά συναισθήματα.
Με την αγορά υπηρεσιών εξοικονόμησης χρόνου, όπως το κούρεμα του γκαζόν ή τον καθαρισμό του μπάνιου, σχετικά μικρές δαπάνες σε σύγκριση με την αγορά υλικών αγαθών, παρατηρήθηκε αξιοσημείωτη διαφορά στην ευτυχία των ανθρώπων», επισημαίνει η ίδια η Dunn. Αλλά πόσο μεγαλύτερη;
Ένα ξεχωριστό μέρος της μελέτης βοήθησε να απαντηθεί αυτή η ερώτηση.
Οι ίδιοι ερευνητές παρακολούθησαν μια ομάδα 6.000 ατόμων, στον Καναδά και στην Ευρώπη. (Το μέσο εισόδημα των νοικοκυριών για τους κατοίκους των ΗΠΑ στην έρευνα ήταν 75.000 δολάρια), αλλά η μελέτη περιελάμβανε επίσης ενήλικες με ετήσιο εισόδημα περίπου 30.000 δολάρια και κάποιους ευρωπαίους δισεκατομμυριούχους.
Οι ερωτηθέντες απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με το αν ξοδεύουν χρήματα κάθε μήνα για να αυξήσουν τον ελεύθερο χρόνο τους, πληρώνοντας κάποιον άλλο για να ολοκληρώσει τα καθήκοντα τους στο σπίτι και, εάν ναι, πόσα ξοδεύουν.
Επιπλέον, ζητήθηκε από τους ερωτηθέντες να ταξινομήσουν το δικό τους επίπεδο ευτυχίας σε μια κλίμακα 10 βαθμών ικανοποίησης ζωής.
«Αυτό που βρήκαμε είναι ότι οι άνθρωποι που ξόδεψαν χρήματα για να αγοράσουν χρόνο ανέφεραν ότι ήταν σχεδόν ένα πλήρες σημείο υψηλότερο στην κλίμακα των 10 βαθμών μας, σε σύγκριση με ανθρώπους που δεν χρησιμοποίησαν χρήματα για να αγοράσουν χρόνο». Οι άνθρωποι από όλο το φάσμα του εισοδήματος επωφελήθηκαν από την «αγορά χρόνου», προσθέτει.
Η μετακίνηση μας σε ένα σκαλοπάτι παραπάνω στη σκάλα ευτυχίας μπορεί να μην ακούγεται πολύ, αλλά οι ερευνητές λένε ότι είναι πολύ ενθουσιασμένοι από τα αποτελέσματά τους.
«Η μετακίνηση ανθρώπων στη σκάλα της ικανοποίησης από τη ζωή δεν είναι εύκολο πράγμα», εξηγεί η Dunn.
Έτσι, αν αλλάξουμε ελαφρώς τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι ξοδεύουμε τα χρήματά μας, θα μπορέσουμε να είμαστε πιο ευτυχισμένοι.
Ο Emanuel Maidenberg, κλινικός καθηγητής ψυχιατρικής και βιοεπιστημολογικών επιστημών στο UCLA που δεν συμμετείχε στη μελέτη, εξηγεί στο NPR, ότι έμεινε έκπληκτος από τα αποτελέσματα.
Θεωρεί ότι είναι μια ενδιαφέρουσα δυνατότητα να σκεφτούμε τις υπηρεσίες εξοικονόμησης χρόνου ως «εργαλείο διαχείρισης άγχους». Αλλά υπάρχουν ακόμα αναπάντητες ερωτήσεις. Μία από αυτές που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε, είναι αν η ενίσχυση των θετικών συναισθήματων είναι μόνιμη ή είναι απλά μια προσωρινή αντίδραση.
Όπως γίνειται αντιληπτό, οι επιστήμονες παρουσιάζουν στοιχεία για τη άμεση σχέση που έχει ο τρόπος που χρησιμοποιούμε τα χρήματά μας με την ευτυχία μας.
Εσείς που βάζετε τον εαυτό σας στη κλίμακα ευτυχίας σας;
