Ο δράκος ή δράκοντας (αρχ. ελληνικά δράκων) είναι μυθικό ον, το οποίο έχει συνήθως μορφή ερπετού ή μεγάλης σαύρας. Βρίσκεται στη μυθολογία αρκετών πολιτισμών. Χαρακτηριστικοί είναι οι κινέζικοι δράκοντες με θετικούς συμβολισμούς. Κοινά, συνήθη χαρακτηριστικά των δρακόντων είναι το μεγάλο μέγεθος και αντίστοιχα η μεγάλη δύναμη. Ένα από τα όπλα τους είναι ότι συνήθως βγάζουν φλόγες από το στόμα. Στην Ευρωπαϊκή μυθολογία οι δράκοντες είναι φτερωτοί και αντίθετα με την κινέζικη παράδοση, έχουν αρνητικούς συμβολισμούς.
Δεν πρέπει να μπερδεύεται με τον “δράκο”, που είναι τερατόμορφος γίγαντας (αγγλικά “ogre”).
Ο Δράκος, το τερατόμορφο πλάσμα, με τις πολλές όψεις συναντάται παντού στην παγκόσμια μυθολογία. Βρίσκεται ανάμεσα στους πρωτόγονους ασιατικούς λαούς ξεκινώντας, σύμφωνα με τις γραπτές μαρτυρίες, από τους Σουμέριους και τον Μαρντούκ που σκοτώνει τη δράκαινα Τιαμάτ μέχρι τον Αη Γιώργη και τον Αρχάγγελο Μιχαήλ που σκοτώνουν, επίσης τον δράκοντα.
Μεσολαβούν ο Άποφις ή Απέπ η αρχαία αιγυπτιακή θεότητα που ενσάρκωσε το χάος και ήταν επομένως ο αντίπαλος του φωτός, το γιγάντιο φίδι το οποίο ο θεός Ρα – κάποτε με τη μορφή γάτας – κάθε βράδυ σκότωνε με την έλευση του φωτός. Οι ιερείς θεωρούσαν πως τα τελετουργικά τους με τα ξόρκια, όπως και οι προσευχές των πιστών ήταν αυτά που βοηθούσαν το θεό σε αυτή την καθημερινή μάχη με το φίδι-χάος.
Να σημειώσουμε εδώ πως στις λίγες περιγραφές που αφορούν στο τέρας, φαίνεται πως αυτό γεννήθηκε μετά το θεό Ρα, υποδηλώνοντας έτσι πως ότι το κακό στην αιγυπτιακή θεολογία είναι η συνέπεια των αγώνων ενός ατόμου ενάντια στην ανυπαρξία.
Ένας άλλος δράκοντας, επίσης ήταν το φοβερό θηλυκό θαλάσσιο τέρας, το οποίο έστειλε ο Ποσειδώνας για την ύβρι-κομπασμό της Κασσιόπης σχετικά με την εμφάνιση της κόρης της Ανδρομέδας. Σύμφωνα με το χρησμό που δόθηκε στον Κηφέα, σύζυγο της Κασσιόπης, ο μόνος τρόπος για να σωθεί η χώρα από το δράκοντα ήταν να θυσιάσει την κόρη του. Την οποία, όπως γνωρίζουμε έσωσε ο Περσέας.
Είναι γνωστά τα τέρατα δράκοντες της Λερναίας Ύδρας και το φίδι που φύλασσε τα Μήλα των Εσπερίδων, τα οποία νίκησε ο Ηρακλής, καθώς επίσης και το φίδι που σκότωσε ο Ιάσωνας προκειμένου να πάρει το Χρυσόμαλλο δέρας. Ο Κάδμος ο ιδρυτής της Θήβας, για να πάρει νερό προκειμένου να θυσιάσει την αγελάδα η οποία του υπέδειξε το σημείο που έπρεπε να κτιστεί η πόλη, έπρεπε να σκοτώσει, όπως και έκανε, το δράκοντα από τη γενιά του Άρη, ο οποίος έκανε απροσπέλαστη την Αρεία Πηγή.
Ο Απόλλωνας σκότωσε τον Πύθωνα στους Δελφούς, ο Δίας σκότωσε τον Τυφώνα το γιο της Γαίας και του Τάρταρου, το μέγεθος και η δύναμη του ήταν πολύ μεγαλύτερη από τα άλλα παιδιά της Γαίας. Ήταν μεγαλύτερος από όλα τα βουνά και το κεφάλι του έφτανε τα αστέρια. Τα ανοικτά του χέρια έφταναν από την Ανατολή ως τη Δύση. Στους ώμους του είχε εκατό κεφάλια δρακόντων. Το σώμα του μέχρι τη μέση έμοιαζε με άνθρωπο, αλλά απ’ τη μέση και κάτω είχε σώματα κουλουριασμένων φιδιών. Από τα μάτια του έβγαινε φωτιά και από τα κεφάλια του παντοειδείς κραυγές και συριγμοί. Επίσης το σώμα του το κάλυπταν φτερά. Το τέρας ο Ολύμπιος θεός το φυλάκισε κάτω από την Αίτνα.
Στην Κίνα ο φτερωτός δράκοντας, έφτασε στο μεγαλύτερο σημείο διάδοσης και μεταμόρφωσης. Είναι το έμβλημα της αυτοκρατορικής ισχύος και συμβολίζει την εξαγνισμένη και ξεπερασμένη διαστροφή, γιατί, έμμεσα, πρόκειται για έναν δαμασμένο δράκοντα, σαν αυτόν που υπακούει τον Άη Γιώργη, αφού πρώτα νικήθηκε από τον άγιο.
Στη Γαλλία, οι δράκοντες σχετίζονται και με τον Γαργαντούα καθώς και με άλλους γίγαντες και δρακοντοειδή. Τον Ζίγκφριντ και τον δράκοντα Φάφνερ, τον Κθούλου την φανταστική τερατόμορφη οντότητα που δημιούργησε ο συγγραφέας Λάβκραφτ, απ΄ άκρη σ΄ άκρη του κόσμου από την Ασία στην Ευρώπη κι από το Μεξικό ως την Αφρική οι παγκόσμιες μυθολογίες βρίθουν από δράκους.
Μια μορφολογική εξέταση των διάσημων δρακόντων της μυθολογίας μας επιτρέπει να δούμε σ΄ αυτούς ένα συνονθύλευμα διαφορετικών στοιχείων παρμένων από θηρία ιδιαίτερα επιθετικά κι επικίνδυνα, όπως φίδια, κροκόδειλους, λιοντάρια, αλλά και ζώα προϊστορικά. Υπάρχουν δράκοντες του νερού, της γης, του αέρα, ακόμα και της φωτιάς, όλων των στοιχείων- στοιχειών, για τους πρωτόγονους, της φύσης. Γι΄ αυτό και οι δράκοντες συμβολίζουν τις δυστυχίες που μαστίζουν τον τόπο.
Φίλες και φίλοι, νικώντας ο Δίας τον Τυφώνα, το χάος έπαψε να υπάρχει, τα τέρατα εξαφανίστηκαν και, πάνω σε έναν πλανήτη με σβησμένη τη φλόγα του πολέμου, στους κόλπους ενός καταπραϋμένου σύμπαντος, ο Ζευς, ο νικητής των Τιτάνων και του Τυφωέος, είχε πια τη δυνατότητα να ολοκληρώσει και να ειρηνεύσει έναν κόσμο, επιτέλους, στα μέτρα του ανθρώπου.
Στη σύγχρονη Ελλάδα αναπαράγεται η χαρακτηριστική ιστορία στην ορθόδοξη θρησκεία, για τον Άγιο Γεώργιο που σκοτώνει το δράκοντα – ενσάρκωση του κακού.
Το όνομα Δράκος αναφέρεται και στο ποίημα του Διγενή Ακρίτα (“…να `ρθει κι ο Τρεμαντάχειλος, να `ρθει κι ο γιος του Δράκου…”) όπου καλούνται όλοι οι “σύντροφοι” του Ακρίτες των συνόρων στα Βυζαντινά χρόνια να σπεύσουν απ όλα τα μέρη της Αυτοκρατορίας του Βυζαντίου για την κηδεία του, χωρίς όμως να υπάρχει καμία άλλη πληροφόρηση γι αυτόν (υποθέτουμε ότι ήταν προγενέστερος χρονικά Ακρίτας του Διγενή) παλαιότερα. Σημειωτέον ότι ο “θρύλος” για τους Ακρίτες μας πληροφορούσε ότι όλοι ήταν 3-4 μέτρα ψηλοί, υπερφυσικά ρωμαλέοι κι ανίκητοι σε οποιαδήποτε μονομαχία. Μετά την πάροδο δε πολλών ετών τη θέση τους έδιναν (κληρονομικά) στα παιδιά τους που είχαν παρόμοια χαρακτηριστικά με αυτούς.
Η μορφή του τυράννου-τέρατος είναι γνωστή στις μυθολογίες, τους θρύλους και τις παραδόσεις, ακόμα και στους εφιάλτες του κόσμου. Είναι ο σφετεριστής του κοινού κέρδους. Το τέρας που άπληστα απαιτεί «τα πάντα για μένα». Όπου ακουμπάει το χέρι του, ακούγεται μια κραυγή (αν όχι δημόσια, τότε μέσα από κάθε καρδιά – και τότε είναι πιο οδυνηρή). Μια κραυγή επίκλησης για το λυτρωτή ήρωα.
Ας γίνουμε εμείς οι δρακοκτόνοι ήρωες που θα δώσουμε την προσωπική μας μάχη με το τέρας μέσα μας και να ελευθερώσουμε ό,τι μας κρατά δέσμιους στο σκοτάδι, αιχμάλωτους στο φόβο. Ή αλλιώς να είμαστε σε εγρήγορση για να τιθασσεύουμε και να έχουμε υπό τον έλεγχό μας τον ερπετοειδή μας εγκέφαλο.
Σας ευχόμαστε ένα όμορφο βράδυ και μια όμορφη και θαυμαστή εβδομάδα!
ΠΗΓΕΣ: «Ο ΗΡΩΑΣ ΜΕ ΤΑ ΧΙΛΙΑ ΠΡΟΣΩΠΑ», Joseph Cambell, «ΣΤΑ ΑΔΥΤΑ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ», Jacques Lacarriere, «ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΛΩΝ» Juan Eduardo Cirlot.
