Ο φούρνος μικροκυμάτων μπορεί να εξαλείψει πολλά θρεπτικά συστατικά από διάφορα τρόφιμα, και να σε κάνει επιρεπή σε σοβαρές ασθένειες.
Τι είναι τα μικροκύματα
Τα μικροκύματα είναι μέρος των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων στα οποία είμαστε εκτεθειμένοι καθημερινά. Σε αντίθεση με τις ακτίνες Χ, τα μικροκύματα δεν χρησιμοποιούν ιονίζουσα ακτινοβολία, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μεταφέρουν αρκετή ενέργεια για να αποσπάσουν ηλεκτρόνια από άτομα και έτσι να προκαλέσουν άμεσα κάποια μετάλλαξη.
Παρόλα αυτά η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία όταν απορροφηθεί από κάποιους οργανισμούς, προκαλεί πράγματι μια σειρά φυσιολογικών και λειτουργικών αλλαγών. Δηλαδή περίπλοκες ηλεκτρικές δραστηριότητες στο κεντρικό νευρικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της μάθησης και της μνήμης, οι οποίες είναι ευάλωτες στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.
Αυτό βέβαια στην εποχή μας δεν αφορά τόσο τον φούρνο μικροκυμάτων, καθώς σήμερα η κύρια πηγή έκθεσης του ανθρώπου στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία είναι βέβαια τα κινητά τηλέφωνα και όχι οι φούρνοι μικροκυμάτων, εκτός βέβαια από τις περιπτώσεις που υπάρχει διαρροή.
Πως επηρεάζει τα τρόφιμα, η θέρμανση στον φούρνο μικροκυμάτων;
Σε αυτήν την περίπτωση η διαδικασία μαγειρέματος με μικροκύματα παρουσιάζει αμφιλεγόμενα αποτελέσματα στη βιβλιογραφία λόγω των διαφορετικών συνθηκών που χρησιμοποιούνται (χρόνος, ισχύς και πρόσθετο νερό), καθώς και κάποιων ακόμα παραμέτρων.
Γενικά η ποσότητα θερμότητας που χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα και το πόσο αργά (ή γρήγορα) θερμαίνεται ένα τρόφιμο καθορίζει την επιβίωση των αλυσίδων και των πρωτεϊνών και αμινοξέων καθώς μετατρέπονται σε πιο εύπεπτη μορφή.
Ωστόσο κάθε μορφή μαγειρέματος θα μειώσει τη συνολική περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά στα τρόφιμα, ιδιαίτερα τις υδατοδιαλυτές βιταμίνες που είναι κοινές στα λαχανικά, αλλά οι βασικές μεταβλητές είναι πόσο νερό χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα, πόσο καιρό μαγειρεύεται το φαγητό και σε ποια θερμοκρασία.
Τα θρεπτικά συστατικά χάνονται κυρίως με έκπλυση σε νερό μαγειρέματος, το οποίο τείνει να κάνει το μαγείρεμα μικροκυμάτων αποτελεσματικότερο, δεδομένου του συντομότερου χρόνου μαγειρέματος που απαιτεί και ότι το νερό που θερμαίνεται είναι στο φαγητό.
Η θέρμανση με μικροκύματα δεν ιονίζει, θερμαίνει το φαγητό με τριβή ιόντων και διπόλων, κάτι που σημαίνει ότι δεν αλλάζει θεωρητικά την δομή του φαγητού, ωστόσο υπάρχουν κάποια στοιχεία που δείχνουν ότι η υγεία υποβαθμίζεται στους ασθενείς που χρησιμοποιούν φούρνο μικροκυμάτων σε σύγκριση με άλλες μεθόδους, και παρουσιάζεται βελτίωση της υγείας τους όταν σταματήσουν την χρήση του φούρνου μικροκυμάτων.
Όπως και άλλες μέθοδοι θέρμανσης, ο φούρνος μικροκυμάτων μετατρέπει τη βιταμίνη Β 12 από ενεργή σε ανενεργή μορφή. Η ποσότητα μετατροπής εξαρτάται από τη θερμοκρασία που επιτυγχάνεται, καθώς και το χρόνο μαγειρέματος. Το βραστό φαγητό φτάνει το πολύ στους 100 ° C (212 ° F) (το σημείο βρασμού του νερού), ενώ τα τρόφιμα σε φούρνο μικροκυμάτων μπορούν να ζεσταθούν εσωτερικά περισσότερο από αυτό, οδηγώντας σε ταχύτερη διάσπαση της βιταμίνης Β 12.
Πως επηρεάζει ο φούρνος μικροκυμάτων διαφορετικά τρόφιμα;
Το σπανάκι διατηρεί σχεδόν όλο το φολικό του οξύ όταν μαγειρεύεται σε φούρνο μικροκυμάτων, ενώ όταν βράσει, χάνει περίπου το 77%, στο νερό του μαγειρέματος.
Το μπέικον μαγειρεμένο με φούρνο μικροκυμάτων έχει σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα νιτροζαμινών από το συμβατικά μαγειρεμένο μπέικον στο τηγάνι και κάποια λαχανικά, διατηρούν περισσότερα θρεπτικά συστατικά όταν ψήνονται στο φούρνο μικροκυμάτων από ότι όταν μαγειρεύονται σε σόμπα.
Αντίθετα, έχει βρεθεί ότι ο φούρνος μικροκυμάτων αφαιρεί το 97% των φλαβονοειδών από το μπρόκολο. Αυτό είναι ένα 3 φορές μεγαλύτερο ποσοστό από ότι συμβαίνει με το βράσιμο.
Από τη άλλη η θέρμανση με μικροκύματα είναι 3-4 φορές πιο αποτελεσματική από τη θέρμανση με βραστό νερό για τη συγκράτηση των υδατοδιαλυτών βιταμινών, φυλλικού οξέος, θειαμίνης και ριβοφλαβίνης , με εξαίρεση τη βιταμίνη C, εκ των οποίων το 29% χάνεται (έναντι απώλειας 16% με βραστό νερό).
Κάποιες έρευνες έχουν προτείνει ότι μπορεί να σχηματιστεί περισσότερο ακρυλαμίδιο υπό την θέρμανση σε φούρνο μικροκυμάτων σε σύγκριση με τις συμβατικές μεθόδους θέρμανσης, ενώ άλλες δείχνουν πως οι βελτιωμένη τεχνολογία φούρνων μικροκυμάτων με την χρήση χαμηλής ισχύος έδειξαν ίση ή καλύτερη διατήρηση των θρεπτικών συστατικών για τα μικροκύματα, σε σύγκριση με τα συμβατικά ξαναζεσταμένα τρόφιμα για διάφορα θρεπτικά συστατικά όπως η θειαμίνη, η ριβοφλαβίνη, η πυριδοξίνη, η φωλακίνη και το ασκορβικό οξύ.
Τι πρέπει να προσέξω στη χρήση του φούρνου μικροκυμάτων;
Κάτι που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στον φούρνο μικροκυμάτων είναι η θέρμανση τροφίμων σε πλαστικά δοχεία, καθώς η θέρμανση πλαστικών παράγει φθαλικές ενώσεις που διαρρέουν στα τρόφιμα και μπορεί να προκαλέσουν ορμονικές διαταραχές.
Το σημαντικότερο ωστόσο που πρέπει να αναφερθεί, είναι πως σε κάποιες μελέτες έχει δειχθεί ότι τα μικροκύματα μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στα τρόφιμα που είναι οπτικά μη ανιχνεύσιμες, αλλά είναι εμφανείς μέσω αναλυτικής μέτρησης με φασματοφωτόμετρο.
Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι εκτός από τις θερμικές επιδράσεις, η επεξεργασία τροφίμων στον φούρνο μικροκυμάτων μπορεί να αλλάξει τις ιδιότητες των τροφίμων και με άλλους τρόπους.
Πως επηρεάζει την υγεία ο φούρνος μικροκυμάτων;
Υπάρχουν δηλαδή κάποια προκαταρκτικά στοιχεία που δείχνουν ότι ο φούρνος μικροκυμάτων μεταβάλλει και καταστρέφει τους ομοιοπολικούς δεσμούς του DNA στα τρόφιμα και μετατρέπει ορισμένα αμινοξέα σε καρκινογόνα δ-ισομερή.
Μια ελβετική κλινική μελέτη, διαπίστωσε ότι το αίμα αλλάζει σε άτομα που κατανάλωναν γάλα και λαχανικά σε φούρνο μικροκυμάτων. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια μειώθηκαν ενώ τα επίπεδα των λευκών αιμοσφαιρίων αυξήθηκαν, μαζί με τα επίπεδα χοληστερόλης σε αυτά τα άτομα συγκριτικά με την ομάδα ελέγχουν που κατανάλωναν αυτά τα τρόφιμα μετά από βράσιμο.
Κάποιοι άλλοι ερευνητές έχουν προτείνει ότι το μαγείρεμα του κρέατος στο φούρνο μικροκυμάτων, του προκαλεί ένα είδος «σήψης» μέσω της καταστροφής των νουκλεοπρωτεϊνών. Αυτό, με τη σειρά του, προκαλεί τη διάσπαση των πρωτεϊνών του κρέατος που έχουν υποστεί πέψη σε κυτταροτοξίνες και ουρικό οξύ, προκαλώντας τελικά χρόνιες ασθένειες και τάση για ανώμαλη κυτταρική ανάπτυξη (καρκίνο).
Όταν οι τροφές που είναι μέσα σε πλαστικό ζεσταίνονται στο φούρνο μικροκυμάτων, ενδέχεται μετά το ζέσταμα να περιέχουν καρκινογόνες ουσίες. Μετά από σχετική ρωσική και γερμανική έρευνα, η ρωσική κυβέρνηση εξέδωσε σχετική προειδοποίηση. Αυτή αφορούσε τους κινδύνους για την υγεία που μπορεί να έχουν οι φούρνοι μικροκυμάτων τόσο για το ανθρώπινο σώμα, όσο και για το περιβάλλον. Πολλές τροφές στα μικροκύματα βρέθηκαν να περιέχουν τοξικές χημικές ουσίες, όπως ΒΡΑ, πολυαιθυλένιο (ΡΕΤ), βενζόλιο, τολουόλιο και ξυλόλιο. Τα πλαστικά δοχεία που χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση των εν λόγω γευμάτων μικροκυμάτων έχει βρεθεί ότι απελευθερώνουν καρκινογόνες ουσίες, μαζί με άλλες βλαβερές τοξίνες στο φαγητό σας. Όλες αυτές στη συνέχεια απορροφώνται από το σώμα σας.
Τα μικροκύματα μπορούν να επηρεάσουν άμεσα το σώμα σας, λόγω της ακτινοβολίας 2.4 GHz (η συνήθης συχνότητα ακτινοβολίας, που εκπέμπεται από φούρνους μικροκυμάτων). Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε από την δρ Magda Havas του πανεπιστημίου Trent, έδειξε ότι τα επίπεδα της ακτινοβολίας που εκπέμπονται από ένα φούρνο μικροκυμάτων επηρεάζουν τόσο το επίπεδο του καρδιακού ρυθμού όσο και την μεταβλητότητά του. Τα επίπεδα αυτά είναι εντός των προβλεπόμενων οδηγιών ασφάλειας, αλλά τείνουν να προκαλούν άμεσες και δραματικές αλλαγές στον καρδιακό ρυθμό. Εάν αντιμετωπίζετε ακανόνιστο καρδιακό ρυθμό ή οποιοδήποτε πόνο στο στήθος και τακτικά καταναλώνετε τροφές, που έχουν εκτεθεί σε μικροκύματα, ίσως θα ήταν καλύτερο για εσάς να διακόψετε τη χρήση του φούρνου μικροκυμάτων, πάντα σε συνεννόηση με το γιατρό σας.
Συμπέρασμα
Οπότε θα μπορούσαμε να πούμε πως ο φούρνος μικροκυμάτων, φαίνεται να έχει σημαντικότερες αρνητικές επιδράσεις στα τρόφιμα σε σχέση με τους παραδοσιακούς τρόπους θέρμανσης και θα μπορούσε να αλλάξει επίσης κάποιες από τις ιδιότητες των τροφίμων με επιβλαβείς επιπτώσεις στον άνθρωπο.
Για τους παραπάνω λόγους είναι προτιμότερο να αποφεύγεται η χρήση του, και να χρησιμοποιούνται ασφαλέστεροι τρόποι θέρμανσης των τροφίμων, όπως ο ατμός, το βράσιμο ή το ψήσιμο στο φούρνο σε χαμηλές θερμοκρασίες.
Πηγές: Ιωάννης Κάργας, Medical Daily
