Από την Πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα
Ίσως η χαρακτηριστικότερη πρόταση για την περιγραφή της ασυναρτησίας, του «ότι να’ ναι».
Προέλευση:
Υπάρχουν πολλές πιθανές προελεύσεις για τη φράση αυτή:
1. Προέρχεται από τη Χίο
Η πρώτη θέλει τη φράση αυτή να έχει καταγωγή από τη Χίο. Συγκεκριμένα αναφέρεται σε έναν ναυτικό που έκανε εμπόριο μπαχαρικών. Κάποια στιγμή το καράβι του που ήταν φορτωμένο με ινδιάνικη πραμάτεια, άραξε στη Χίο με το ΄΄αρίβο’’ του.
Ο τελώνης του νησιού άνοιξε τ’ αμπάρι και εξέτασε το φορτίο. Όταν είδε πάνω πάνω την κανέλα ρώτησε τον καπετάνιο: «Από πού έρχεσαι;»
Κι εκείνος απάντησε: «Από την Πόλη».
Ο τελώνης τότε, γέλασε, και απευθυνόμενος στους άλλους είπε «Ορίστε, από την Πόλιν έρχομαι και στην κορφή κανέλα», καταλαβαίνοντας πως ο καπετάνιος δεν ήθελε να καταβάλει το τελώνιο της εισαγωγής από το εξωτερικό.
2. Μια φράση ενός νεαρού
Ένα παλικάρι γυρίζοντας από τα ξένα έγραψε στην αγαπημένη του τα λόγια αυτά «Από την Πόλιν έρχομαι και στην κορφή καν’ έλα».
3. Είναι 2 άσχετες φράσεις
Η τρίτη εξήγηση, σύμφωνα με τον Σαραντάκο υποστηρίζει ότι η φράση αυτή είναι συνδυασμός δύο άσχετων μεταξύ τους φράσεων.
Το “Από την Πόλη έρχομαι” ανήκει στον ελληνόφωνο χώρο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Από την άλλη, το δεύτερο μέρος της φράσης “και στην κορφή κανέλα” προέρχεται από το γεγονός ότι στα καφενεία, για παράδειγμα στη Σμύρνη, όταν κάποιος παράγγελνε ρυζόγαλο, μουσταλευριά, σαλέπι, ασουρέ, ζητούσε από τον καφετζή να βάλει από πάνω κανέλα.
Ο συνδυασμός δύο άσχετων μερών δείχνει το ασυνάρτητο της φράσης και την έλλειψη λογικής εξήγησης, όπως χρησιμοποιείται σήμερα.
4. Η επικρατέστερη εκδοχή
Πάντως, επικρατέστερη προέλευση της φράσης δεν έχει σχέση με την κανέλα, το μπαχαρικό αλλά είναι πρόσκληση στον λόφο για συνάντηση. Σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή, η φράση ανήκει στους Σταυροφόρους και η πραγματική της μορφή είναι “Από την Πόλη έρχομαι και στην κορφή καν’ έλα”.
Αυτό ήταν το μήνυμα των Σταυροφόρων, από το 1095 έως το 1300, όταν επέστρεφαν από την κατακτημένη, πλέον, Κωνσταντινούπολη και καθόριζαν ως σημείο συνάντησής τους την κορυφή του λόφου.
Το γεγονός όμως ότι οι Σταυροφόροι δεν μιλούσαν ελληνικά, αυτή η εκδοχή χάνει την αξιοπιστία της.
5. Η απίθανη εξήγηση
Άλλοι έχουν προτείνει άλλες εξηγήσεις. Ας πούμε, κάποιος υποστήριξε (το βλέπω στην εφημερίδα Εστία, 10.10.1928) ότι όσοι έρχονταν από την Πόλη έρχονταν φρεσκοκουρεμένοι και παρφουμαρισμένοι, με κανελόλαδο στην κορφή του κεφαλιού του.
Η Συνέχεια της φράσης….
“και βγάζω το καπέλο μου να μη βραχεί η ομπρέλα μου” ή
«…και βγάζω τα παπούτσια μου να μη βραχεί η ομπρέλα»…
αποτελεί νεότερη προσθήκη μάλλον όσων δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι σχέση είχε η Πόλη με την κανέλα.
Συμπέρασμα
Η φράση «Από την Πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα» είναι φράση που κοροϊδεύει την ασυναρτησία του λόγου, την έλλειψη λογικού ειρμού στη συζήτηση. Γιατί λοιπόν απαιτούμε να έχει λογική εξήγηση;
Δεν έχει, και δεν πρέπει να έχει. Μήπως ζητάμε λογική εξήγηση από τη φράση «Τι κάνεις Γεια σου Γιάννη! Κουκιά σπέρνω» που επίσης λέγεται όταν κάποιος μας απαντάει κάτι εντελώς άσχετο απ’ αυτό που τον ρωτάμε;
Και έστω ότι αυτή την εξηγούμε, λέγοντας ότι ο Γιάννης είναι κουφός και απαντάει άλλα αντ’ άλλων. Πώς θα εξηγήσουμε τη φράση «Άρρητα αθέμιτα, κουκιά μαγειρεμένα» που λέγεται επίσης για παράλογα; Τι σχέση έχουν τα κουκιά μαγειρεμένα με τα άρρητα αθέμιτα; Καμία, απλώς ταιριάζουν στο ρυθμό. Ή, η σύγχρονη φράση «Τρία πουλάκια κάθονταν και πλέκανε πουλόβερ», λέτε να έχει από πίσω της καμιά ιστορία; Όχι, απλώς δίνει μια εικόνα παράλογου και ταιριάζει στο ρυθμό. Οπότε, στην ερώτηση «τι σχέση έχει η Πόλη με την κανέλα», θα μπορούσα να απαντήσω «καμία, απλώς ταιριάζει στο ρυθμό».
Συνώνυμα
Διαβάστε ακόμα: Τι σημαίνει η φράση “Περί ανέμων και υδάτων”; Από που προέρχεται;
